wtorek, 29 stycznia 2013

Zimno, zimniej, niebezpiecznie

Zarówno pomieszczenia pracy, jak również ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Przede wszystkim w pomieszczeniach takich należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy ze względu na jej metody i wysiłek fizyczny niezbędny do jej wykonania. Jednocześnie trzeba pamiętać o zabezpieczeniu pomieszczeń pracy przed niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem.

Zimno, zimniej, niebezpiecznie...

Temperatura w pomieszczeniach pracy nie może być niższa niż 14°C (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają.
Przykładowo do pomieszczeń pracy, w których ze względów technologicznych musi być utrzymywana temperatura niższa niż 14°C, należą m.in.:
  • hale targowe z artykułami spożywczymi, sklepy rybne i mięsne - zalecana tu temperatura to 12°C,
  • zakłady przetwórstwa mięsa (rozbiór mięsa - maksymalnie 12°C, pakowanie mięsa - maksymalnie 10°C, peklowanie i plasterkowanie mięsa - maksymalnie 12°C.)
Temperatury minimalne
Warto wiedzieć, że prawo określa minimalne temperatury w poszczególnych rodzajach pomieszczeń pracy.

Bezpieczne odśnieżanie dachów

Pracownicy wykonujący prace polegające na odśnieżaniu dachów narażeni są na wiele zagrożeń związanych z wykonywaną pracą. Oprócz odśnieżania samych dachów pracownicy mogą wykonywać również prace związane z usuwaniem nawisów śnieżnych, sopli lodu, udrażnianiem rynien i rur spustowych. Jednym z głównych zagrożeń jest upadek z wysokości, który spotęgowany jest koniecznością poruszania się po śliskiej powierzchni dachu, często w niesprzyjających warunkach atmosferycznych.
W przypadku prac związanych z odśnieżaniem dachów mamy do czynienia z pracą na wysokości, która stanowi bardzo duże zagrożenie i ryzyko wypadków. Upadki z wysokości powodują przeważnie ciężkie uszkodzenia ciała, a bardzo często kończą się śmiercią poszkodowanego.

Jakie zagrożenia występują przy pracy związanej z odśnieżaniem dachów?

Podstawowym zagrożeniem przy pracach związanych z odśnieżaniem dachów jest zagrożenie upadkiem z wysokości, będące m.in. wynikiem poruszania się blisko krawędzi dachu po śliskich, oblodzonych powierzchniach. Należy także zwrócić uwagę na narażenie na niskie temperatury, wiatr, opady atmosferyczne.
Najczęściej występujące zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi to:
  • upadek z wysokości, główne zagrożenie występujące przy odśnieżaniu dachów, związane z pracami na wysokości z powodu niezabezpieczenia krawędzi dachów, śliskiej i oblodzonej nawierzchni dachu, konieczności pracy przy krawędzi dachu. Na upadek z wysokości mogą być także narażone osoby likwidujące nasypy, zwisy śniegu, sople lodu, udrażniające rynny spustowe, korzystające w czasie tej pracy z drabin, ruchomych podestów roboczych,
  • wpadnięcie do otworów, głównie z powodu wejścia (stąpnięcia) w czasie pracy na dachu na okna dachowe, świetliki dachowe niewidoczne pod warstwami śniegu, wpadnięcie do otworu służącego jako wejście na dach - otwarty właz dachowy,
  • uderzenie o nieruchome elementy obiektu budowlanego i urządzenia techniczne zamontowane na dachu (np. kominy, wywietrzniki, maszty antenowe, elementy reklam, nadajniki sieci komórkowych), a także uderzenie o elementy drabiny, klamry, elementy podestu służące jako droga dojścia na dach, uderzenie o elementy konstrukcji dachu w czasie wychodzenia na dach przez właz dachowy,
  • upadek na płaszczyźnie (potknięcie się, poślizgnięcie się) - upadek na śliskiej, oblodzonej nawierzchni dachu, upadek na oblodzonym chodniku w czasie dojścia do stanowisk pracy, w czasie usuwania śniegu zrzuconego z dachu, potknięcie się, zahaczenie w czasie odśnieżania dachu o urządzenie techniczne zamontowane na dachu niewidoczne pod zwałami śniegu np. elementy urządzeń kotwiczących, instalacje odgromową, maszty antenowe, przewody poprowadzone od masztów antenowych, klapy dachowe, upadek spowodowany niedostateczną widocznością w związku z prowadzeniem prac w czasie opadów śniegu,
  • upadek przedmiotu z wysokości (np. narzędzi używanych przy odśnieżaniu, zlodowaciałych brył śniegu, sopli lody) w przypadku pracy w strefie zrzutu śniegu z dachu - brak wyznaczenia, brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej wokół budynku, którego dach był odśnieżany,
  • skaleczenia lub uszkodzenia rąk używanymi przy odśnieżaniu narzędziami, skaleczenia i urazy rąk o elementy techniczne zamontowane na dachu np. rynny, maszty antenowe,
  • porażenia prądem elektrycznym np. z powodu uszkodzenia przy odśnieżaniu dachu zasypanej śniegiem (niewidocznej) instalacji elektrycznej zasilającej nadajniki sieci komórkowych, urządzenia reklamowe zainstalowane na dachu.

2 miejsce wśród problemów dla stresu

Jak alarmuje Europejskie Obserwatorium Ryzyka, cały czas gwałtownie wzrasta liczba pracowników dotkniętych skutkami nadmiernego stresu w miejscu pracy. Jeżeli morale załogi jest niskie, podwładni często są nieobecni, zdarza się dużo wypadków, należy zastanowić się, czy przyczyną nie jest właśnie stres.
Stres związany z pracą znalazł się na 2 miejscu wśród problemów, na które uskarżają się pracownicy - wynika z badań Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy. Dotyka on około 28% pracowników. Najczęściej zjawisko to dotyczy kobiet, choć może stanowić poważny problem dla pracowników obu płci we wszystkich sektorach i na każdym szczeblu organizacyjnym. Jest jednocześnie jednym z najtrudniejszych czynników do kontroli. Nie ma bowiem praktycznej możliwości konstruowania wskaźników dopuszczalnego narażenia na zagrożenia psychospołeczne w środowisku pracy, jak się to dzieje w przypadku szkodliwości fizycznych czy chemicznych.

Stres wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne

Według brytyjskiej inspekcji pracy (z ang. Health and Safety Executive - HSE) stres jest niekorzystną dla człowieka reakcją na nadmierną presję. Nie jest chorobą, jednak jeżeli jest intensywny oraz utrzymuje się przez dłuższy czas, może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia tak psychicznego, jak i fizycznego.
Jest zatem wynikiem rozziewu między potrzebami i możliwościami pracownika a wymaganiami stawianymi przez środowisko, w którym praca jest wykonywana. Chociaż należy również zauważyć, że istnieją pewne różnice indywidualne określane jako osobnicza podatność na stres (np. typ układu nerwowego, temperament).
Oddziaływanie stresu można u pracownika rozpoznać na podstawie kilku symptomów. Należą do nich między innymi:
  • zmiany w nastroju i zachowaniu objawiające się w pogarszających kontaktach z innymi ludźmi,
  • łatwość irytowania się,
  • brak zdecydowania,
  • niewywiązywanie się z obowiązków,
  • reakcje fizjologiczne organizmu, takie jak wzrost ciśnienia krwi, przyspieszone lub nieregularne bicie serca,
  • napięcie mięśni, czego skutkiem może być ból karku, głowy i ramion.
Pracodawcy są prawnie zobowiązani do ochrony zdrowia i życia pracowników przez zapewnienie im bezpiecznych oraz higienicznych warunków pracy. Zidentyfikowaniu czynników wpływających niekorzystnie na zdrowie i życie pracowników oraz skutków, jakie wywołują, służy ocena ryzyka zawodowego.
W ocenie ryzyka zawodowego stres i czynniki go wywołujące należy uwzględnić w takim samym zakresie, jak inne zagrożenia zawodowe występujące na ocenianym stanowisku pracy.

poniedziałek, 28 stycznia 2013

Poznaj zadania inspektora bhp

Zadania inspektora bhp podczas odbioru nowowybudowanego obiektu

Inspektor bhp podczas odbioru nowobudowanego obiektu, w związku z zamiarem przystąpienia do jego użytkowania, powinien przede wszystkim zwrócić uwagę na zgodność wykonania obiektu z projektem w zakresie bhp.
Zgodnie z art. 213 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. Obiekt budowlany, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinien spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, a przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinna uwzględniać poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
Natomiast w myśl art. 214 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany zapewniać pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników oraz jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Inspektor bhp podczas odbioru nowobudowanego obiektu, w związku z zamiarem przystąpienia do jego użytkowania, powinien przede wszystkim zwrócić uwagę na zgodność wykonania obiektu zgodnie z projektem w zakresie bhp.Inspektor bhp powinien w szczególności zwrócić uwagę m. in. na następujące zagadnienia:
  1. Sprawdzić podstawowe parametry techniczne obiektu, określające jego przeznaczenie i sposób użytkowania (m. in. powierzchnia i wysokość pomieszczeń, zwłaszcza pomieszczeń pracy, usytuowanie pomieszczeń pracy, kubatura pomieszczeń pracy).
  2. Sprawdzić prawidłowość oświetlenia stanowisk pracy i pomieszczeń światłem dziennym i elektrycznym (pomiary oświetlenia), awaryjnym itp.
  3. Sprawdzić rozwiązania techniczno-budowlane istotne ze względów bezpieczeństwa pracy (np. oznakowanie miejsc niebezpiecznych lub ich wygrodzenie, oznakowanie i zabezpieczenia dróg transportowych, zamknięcie pokrywami lub wygrodzenie i oznakowanie otworów i zagłębień, zabezpieczenie biegów, galerii, otworów w ścianach zewnętrznych, wewnętrznych przed możliwością upadku osób z wysokości, stan nawierzchni dróg i ciągów komunikacyjnych, dostęp do stanowisk pracy, itp.).
  4. Ocenić wykonanie instalacji i urządzeń energetycznych (np. usytuowanie i stan instalacji i urządzeń elektrycznych, gazowych, cieplnych, oznakowanie, badania i pomiary zapewniające wymagany poziom ochrony, itp.).
  5. Sprawdzić wyposażenie obiektu w urządzenia zapobiegające zanieczyszczeniu lub skażeniu czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, jeżeli takie w obiekcie występują (np. substancji chemicznych, pyłów, środków promieniotwórczych, czynników biologicznych, itp.).
  6. Sprawdzić stan ogrzewania obiektu (w tym: zapewnienie temperatury odpowiedniej do rodzaju wykonywanej pracy, zabezpieczenie pomieszczeń pracy przed emisją ciepła lub napływem chłodu, itp.).
  7. Sprawdzić stan wentylacji (w tym: zapewnienie w pomieszczeniach pracy wymaganej wymiany powietrza (wentylacji miejscowej -nawiewnej lub wyciągowej, wentylacji grawitacyjnej, mechanicznej, pomiary wentylacji itp.).
  8. Sprawdzić stan zaplecza higieniczno-sanitarnego (np. usytuowanie i wyposażenia szatni, umywalni, ustępów, pomieszczeń do wypoczynku itp.).
  9. Sprawdzić, o ile występują, stan magazynów i składów (w tym: informacja o dopuszczalnym obciążeniu stropów, usytuowanie składowisk, stan urządzeń do składowania itp.).

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Jedną z form profilaktyki zdrowotnej stanów nagłych w chorobach wewnętrznych jest obowiązek przeprowadzania pracowniczych badań lekarskich przy rozpoczęciu pracy (badania wstępne), okresowo podczas wykonywania pracy (badania okresowe) i w sytuacjach sugerujących pogorszenie stanu zdrowia danego pracownika (badania kontrolne).
Zdarzenia sugerujące wykonanie ponownych badań lekarskich to wypadki przy pracy, powrót do pracy po długiej chorobie, przypadki lub zachowania pracownika wskazujące na pogorszenie jego stanu zdrowia. Dodatkowe badania może zlecić pracodawca, lekarz zakładowy - może o nie również poprosić sam pracownik.

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Każdy specjalista ds. bhp jest zainteresowany kształtowaniem ergonomicznego i bezpiecznego środowiska pracy w firmie. Powinien on postulować pracodawcy wprowadzanie zmian w tym zakresie, które będą poprawiać warunki pracy. Takie działania w dłuższej perspektywie powinny zaowocować poprawą efektywności wykonywanej pracy i zmniejszeniem ryzyka strat wypadkowych i chorób zawodowych, wkalkulowanych w działalność wielu firm. To zaś powinno wpłynąć na zmniejszenie ewentualności wystąpienia u pracowników zakładu pracy stanów nagłych w chorobach wewnętrznych, związanych z wykonywaną przez nich pracą.
Jednak postępowanie profilaktyczne nigdy do końca nie gwarantuje całkowitego wyeliminowania ryzyka wystąpienia nagłych zdarzeń. Każdy bowiem z ludzi nosi w sobie pewne ryzyko wystąpienia różnych chorób organicznych.

Prowadzisz szkolenia? A masz odpowiednie kwalifikacje?

Wielu pracowników służby bhp prowadzi szkolenia bhp. Nie wszyscy jednak są pewni tego, czy mogą to robić w zgodzie z obowiązującymi przepisami. Dlatego warto sprawdzić, jakie kwalifikacje w zakresie metodyki prowadzania instruktażu stanowiskowego bhp powinna posiadać osoba prowadząca szkolenia bhp.

 Kwalifikacje osoby prowadzącej szkolenia bhp

Osoba kierująca pracownikami, która ukończyła szkolenie okresowe bhp dla tej grupy pracowników oraz posiada odpowiednie doświadczenie zawodowe, ma odpowiednie kwalifikacje do prowadzenia instruktażu stanowiskowego bhp.
Przepisy rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180, poz. 1860 ze zm.) w § 11 pkt 5 nie określają jednoznacznie konieczności ukończenia dodatkowego szkolenia w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego bhp, a jedynie konieczność przeszkolenia w tym zakresie.
Ponadto przepisy przedmiotowego rozporządzenia nie odsyłają do innych aktów prawnych w tej kwestii ani nie zobowiązują pracodawców lub organizatorów szkolenia do prowadzenia takich szkoleń na podstawie dodatkowych wytycznych, np. minimalnego czasu trwania lub ramowego programu takiego szkolenia.
Zatem mając na uwadze zbyt ogólnie określone wymagania w tej materii przyjąć należy, że udział w dwugodzinnych zajęciach w zakresie organizacji i metodyki szkolenia w zakresie bhp, na szkoleniu okresowym bhp, jest dopełnieniem obowiązku, o którym mowa w § 11 pkt 5 wyżej przytoczonego rozporządzenia.
Natomiast podkreślić należy, że osoba, która prowadzi szkolenie okresowe bhp dla osób na kierowniczych stanowiskach w tym z zakresu metodyki prowadzenia instruktażu stanowiskowego bhp, powinna posiadać odpowiednie przygotowanie dydaktycznie potwierdzone ukończonym szkoleniem co najmniej 80 godzin z zakresu dydaktyki dorosłych, czyli powinna ukończyć kurs pedagogiczny dla wykładowców praktycznej nauki zawodu.
Podstawa prawna
§ 11 pkt 5 rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180, poz. 1860 ze zm.).
 

środa, 23 stycznia 2013

Tylko w górach cieszą się ze śniegu

Nie można mówić o zimowym bezpieczeństwie pracy w firmie bez zapewnienia odśnieżania, oczyszczania z błota pośniegowego czy usuwania lodu i śliskości pośniegowej. Są to jedne z działań pracodawcy w celu zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i wszystkich osób przebywających na terenie zakładu pracy, ale również tych, którzy muszą obok firmy przechodzić.

Tylko w górach cieszą się ze śniegu

Przejścia, dojścia, chodniki i drogi wewnątrzzakładowe oraz - co bardzo istotne - rampy załadunkowe i rozładunkowe powinny być bezpieczne. Do takiego zadania musimy być przygotowani. Należy więc:
  • przygotować odpowiedni sprawny sprzęt (ręczny i - lub - zmechanizowany) podstawowy i pomocniczy,
  • wyznaczyć ludzi odpowiedzialnych za odśnieżanie od strony organizacyjnej (co, kiedy i kto ma odśnieżyć) oraz ludzi do wykonywania odśnieżania,
  • wyznaczyć miejsca składowania śniegu, błota, lodu,
  • przygotować środki do usuwania gołoledzi (np. piasek, sól) - wybrać firmę, która te środki w odpowiednim czasie dostarczy i dostarczać będzie w miarę potrzeb,
  • dostarczyć pracownikom odpowiednią zimową odzież i obuwie, rękawice oraz nakrycia głowy a także kamizelki odblaskowe (jeżeli występuje zagrożenie potrącenia przez pojazdy mechaniczne),
  • zapewnić przerwy w pracy i pomieszczenie do ogrzania się,
  • zapewnić miejsce do suszenia odzieży oraz obuwia, na przykład część szatni z dodatkowymi grzejnikami,
  • zapewnić pracownikom ciepłe napoje i posiłki profilaktyczne,
  • zabezpieczyć odpowiednie środki na sfinansowanie zadania.

O tym decyduje pracodawca. Ale uwaga na terminy!

Przy ustalaniu częstotliwości przeprowadzania szkolenia okresowego bhp pracodawca musi pamiętać o konsultacjach z pracownikami lub ich przedstawicielami. Powinien także brać pod uwagę charakter i warunki pracy (w tym poziom zagrożeń) na tych stanowiskach oraz zakres odpowiedzialności w zakresie bhp.

Częstotliwość i czas trwania szkolenia okresowego bhp ustala pracodawca

W zależności od typu szkolenia okresowego szkolenie to może być przeprowadzane dla:
  • pracodawców i innych osób kierujących pracownikami (w szczególności kierowników, mistrzów, brygadzistów),
  • pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych,
  • pracowników inżynieryjno-technicznych, w tym konstruktorów maszyn i innych urządzeń technicznych, technologów i organizatorów produkcji,
  • pracowników służby bhp i innych osób wykonujących zadania tej służby,
  • pracowników administracyjno-biurowych oraz innych wcześniej niewymienionych, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp.
Celem szkolenia okresowego bhp jest aktualizacja i ugruntowanie wiedzy i umiejętności w dziedzinie bhp oraz zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie.
Szkolenie okresowe bhp nie może być przeprowadzane rzadziej niż:
  • raz w roku - w odniesieniu do pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, na których wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne;
  • raz na 3 lata - w odniesieniu do pracowników zatrudnionych na pozostałych stanowiskach robotniczych;
  • raz na 5 lat - w odniesieniu do pracowników zatrudnionych na nierobotniczych stanowiskach pracy, a w przypadku pracowników administracyjno-biurowych nie rzadziej niż raz na 6 lat.
Szkolenie okresowe w dziedzinie bhp może być podzielone na etapy (rozłożone w czasie), przy czym łączny cykl przeprowadzania szkolenia (od jego rozpoczęcia do zakończenia) nie może przekroczyć okresów wynikających z przepisów rozporządzenia szkoleniowego ustalających częstotliwość przeprowadzania szkolenia okresowego. Przykładowo, jeśli częstotliwość szkolenia okresowego ustalono raz na 2 lata, to szkolenie trwające np. 12 godzin może być realizowane w wymiarze po 3 godziny przez 4 kolejne miesiące lub 4 kolejne kwartały.
W przypadku przyjęcia rozłożonego w czasie sposobu organizacji szkolenia program szkolenia powinien określać szczegółowo rozkład zajęć, uwzględniając tematy i liczbę godzin zajęć w poszczególnych etapach szkolenia.
Podstawa prawna
§ 14, § 15 rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180, poz. 1860 ze zm.).

Operator pługopiaskarki pilnie poszukiwany

Zima i związane z nią opady śniegu to dodatkowe obowiązki dla służb, do których należy utrzymanie przejezdności dróg komunikacyjnych.
Praca operatora pługopiaskarki to przede wszystkim czynności związane z obsługą maszyny, przygotowaniem jej do działania, zabiegi kontrolne, usuwanie drobnych usterek. To również momenty, kiedy występuje największe prawdopodobieństwo zagrożeń. Aby się przed nimi ustrzec, warto poznać wroga.

Jakie niebezpieczeństwa występują na stanowisku operatora pługopiaskarki?

Zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi na stanowisku operatora pługopiaskarki to:
  • uderzenie, pochwycenie przez pracujące elementy maszyny (niezabezpieczone, nieosłonięte pracujące, obracające się elementy np. w czasie obsługi codziennej, prac konserwacyjnych),
  • upadek z wysokości, na niższy poziom (np. w czasie wsiadania do kabiny),
  • potknięcie się, upadek na płaszczyźnie (np. w czasie prac związanych z konserwacją, nierówny teren - dojście do maszyny, nieprawidłowo składowane materiały, śliska, oblodzona nawierzchnia),
  • pożar, wybuch (np. palenia tytoniu podczas tankowania, wyładowania elektryczności statycznej podczas napełniania zbiornika),
  • skaleczenie o ostre krawędzie, wystające elementy (np. w czasie codziennej obsługi),
  • uderzenia o przedmioty, elementy pługopiaskarki (np. w czasie wsiadania do kabiny, podczas pracy w kabinie),
  • kolizja (wypadek drogowy np. w trakcie pracy maszyny w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, z powodu złego stanu technicznego),
  • zatrucie spalinami (uruchamianie pługopiaskarki w zamkniętych pomieszczeniach - brak wentylacji, podłączenia rury wydechowej do przewodu usuwającego spaliny na zewnątrz pomieszczenia, zatrucie tlenkiem węgla, tlenkami azotu),
  • rozerwanie opony podczas pompowania powietrza (uderzenie przez rozrzucone elementy opony, obręcze),
  • urazy oczu (zaprószenia oczu) , skóry twarzy podczas mycia, czyszczenia maszyny przy użyciu wody pod ciśnieniem lub sprężonego powietrza,
  • uderzenie (najechanie) przez inne samochody - np. z powodu niedostatecznej widoczności, uszkodzonego oświetlenia,
  • oparzenia - dotknięcie niezabezpieczonych gorących części sprzętu (np. tłumika).