Pracownik powinien odpocząć od wysokiej temperatury

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie łatwo dostępnego pomieszczenia przeznaczonego do wypoczynku pracowników, jeżeli wymaga tego ich bezpieczeństwo i zdrowie, w szczególności, gdy praca wykonywana jest w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30°C (303 K).

Pracownik powinien odpocząć od wysokiej temperatury

Pomieszczenia przeznaczone do wypoczynku powinny być wyposażone w stoły oraz krzesła z oparciami spełniającymi wymagania ergonomii. Liczba miejsc siedzących nie może być mniejsza niż 1 miejsce na 5 pracowników korzystających z pomieszczenia, zatrudnionych na najliczniejszej zmianie. Natomiast odległość od najdalszego stanowiska pracy do pomieszczenia przeznaczonego do wypoczynku nie może przekraczać 75 m.

Jako pomieszczenia przeznaczone do wypoczynku mogą być wykorzystane jadalnie, muszą jednak spełniać wymagania określone dla takich pomieszczeń.
Pomieszczenia przeznaczone do wypoczynku dla pracowników wykonujących pracę w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30°C (303 K), powinny być klimatyzowane. Wymóg ten nie dotyczy pomieszczeń przeznaczonych do wypoczynku dla pracowników zatrudnionych w podziemnych zakładach górniczych.
Pracownikom zatrudnionym w takich warunkach, gdzie m.in. temperatura w pomieszczeniu pracy przekracza 30°C, trzeba stworzyć również możliwość umycia ciała, szczególnie w ciepłej porze roku. To oznacza, że w pobliżu miejsca pracy należy zorganizować pomieszczenie z natryskami ręcznymi na giętkich przewodach, z doprowadzeniem zimnej i ciepłej wody.
 

Nakaz to najłagodniejsza z możliwych konsekwencja

Inspektor pracy podczas kontroli stwierdzając niedostosowanie do minimalnych wymagań bhp sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości skieruje do pracodawcy nakaz, w którym wezwie do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. To najłagodniejsza z możliwych konsekwencja.

Uwaga na kontrole. Sprzęt do tymczasowej pracy musi spełniać minimalne wymagania bhp

Przy bezpośrednim zagrożeniu zdrowia lub życia pracowników zostanie wydana decyzja wstrzymania prac, które są wykonywane przy użyciu konkretnego sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości (np. rusztowań). Dodatkowo pracodawca może być narażony na odpowiedzialność karną za sprowadzenie niebezpieczeństwa utraty zdrowia lub życia na pracowników.

Naruszając przepisy i zasady bhp pracodawca lub osoby kierujące pracownikami mogą zostać ukarani przez inspektora pracy mandatem karnym w wysokości do 2.000 zł. W przypadku ponownego ukarania grzywna może wzrosnąć do 5.000 zł.
Zamiast wystawiać mandat karny inspektor pracy może skierować wniosek do sądu rejonowego o ukaranie osoby winnej popełnienia wykroczenia grzywną w wysokości od 1.000 do 30.000 zł.
Jeżeli pracodawca nie wykona nakazu inspektora pracy może ponieść karę w wysokości do 10.000 zł, a w przypadku jeśli jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej nawet do 50.000 zł. Jeżeli grzywna będzie nakładana wielokrotnie to jej wysokość może sięgnąć odpowiednio 50.000 i 200.000 zł.
Również inspektor nadzoru budowlanego, w razie zagrożenia zdrowia lub życia ludzi, może wstrzymać prace na budowie.

Skład apteczki pierwszej pomocy w zakładzie pracy

Apteczka pierwszej pomocy jest zestawem służącym tylko i wyłącznie do ratowania osób, które znalazły się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia.

Skład apteczki powinien być ustalony w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń. Powinna być umieszczona w miejscu ogólnie dostępnym i widocznym.
Wyposażenie apteczki powinno znajdować się w odpowiedniej walizeczce lub torbie oznakowanej Białym Krzyżem na zielonym polu. Apteczka powinna zawierać tylko niezbędne środki, w niedużych ilościach, służące do ratowania oraz spis zawartości.
Obowiązek posiadania apteczki wynika z kodeksu pracy:
Art. 209¹. § 1. Pracodawca jest obowiązany:
1) zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, oraz z rozporządzenia w sprawie przepisów ogólnych BHP:
§ 44. 1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. W szczególności pracodawca powinien zapewnić:

• punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne;
• apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.

2. Ilość, usytuowanie i wyposażenie punktów pierwszej pomocy i apteczek powinny być ustalone w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń.
3. Obsługa punktów i apteczek, o których mowa w ust. 1, na każdej zmianie powinna być powierzana wyznaczonym pracownikom, przeszkolonym w udzielaniu pierwszej pomocy.
4. W punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach, w widocznych miejscach, powinny być wywieszone instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy pracowników, o których mowa w ust. 3.
5. Punkty pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane, zgodnie z Polską Normą, i łatwo dostępne.
Przykładowe wyposażenie poszczególnych apteczek:
Apteczka samochodowa:

• opatrunek gazowy 1/4 m² (3 szt.),
• opaska dziana 4 m x 10 cm (2 szt.),
• elastyczna siatka opatrunkowa CODOFIX nr 6 (1 szt.),
• elastyczna siatka opatrunkowa CODOFIX nr 4 (2 szt.),
• plaster opatrunkowy (2 szt.),
• chusta trójkątna (2 szt.),
• maseczka do sztucznego oddychania (1 szt.),
• chusteczki odkażające (2 szt.),
• rękawiczki jednorazowe lateksowe (2 pary),
• agrafka (4 szt.),
• koc ratunkowy (1 szt.),
• kamizelka ostrzegawcza z paskiem fluorescencyjnym (1 szt.),
• młotek bezpieczeństwa (1 szt.),
• kołnierz usztywniający (1 szt.).
• plastry z opatrunkiem (10 szt.),
• przylepiec Polovis 1,5 m x 2,5 cm (1 szt.),

Apteczka turystyczna

• agrafki (4 szt.),
• aparat do sztucznego oddychania (1 szt.),
• chusta trójkątna (1 szt.),
• chusteczki odkażające (2 szt.),
• gaza opatrunkowa bawełniana jałowa 1 m² (1 op.),
• koc ratunkowy (1 szt.),
• kompres jałowy 7,0 x 7,0 cm (1 op.),
• nożyczki (1 szt.),
• opaska dziana podtrzymująca 4 m x 10 cm (2 op.),
• opaska dziana podtrzymująca 4 m x 5 cm (2 op.),
• siatka opatrunkowa CODOFIX nr 2 (30 cm) (1 szt.),
• siatka opatrunkowa CODOFIX nr 6 (30 cm) (1 szt.),
• plastry z opatrunkiem (10 szt.),
• przylepiec Polovis 1,5 m x 2,5 cm (1 szt.),
• rękawice lateksowe (1 para.),

Apteczka zakładowa

• opaska dziana 4 m x 10 cm (4 szt.),
• opaska dziana 4 m x 4 cm (4 szt.),
• zestaw plastrów z opatrunkiem (1 op.),
• kompres gazowy 5 x 5 x 3 (1 op.),
• kompres gazowy 9 x 9 x 3 (1 op.),
• kompres gazowy 7 x 7 (1 op.),
• gaza opatrunkowa 0,25 m (1 szt.),
• nożyczki (1 szt.),
• opaska elastyczna (1 szt.),
• poloplast (1 szt.),
• maseczka do sztucznego oddychania (1 szt.),
• rękawice lateksowe (4 szt.).

Czego nie powinno być w apteczce:

• ligniny i waty
• płyny dezynfekcyjne
• krople żołądkowe, nasercowe i podobne
• tabletki przeciwbólowe
• inne leki

Czy możliwe jest totalne bezpieczeństwo obiektów budowlanych

Chcąc uzyskać obiekt nieskończenie bezpieczny, biorąc pod uwagę wszystkie możliwe oddziaływania (choćby nawet mało prawdopodobne), należałoby ponieść nieskończenie duże koszty! Z tego względu projektowanie budowlane to złożona dziedzina inżynierii, która metodami naukowymi minimalizuje ryzyka zagrażające bezpieczeństwu obiektu, a co za tym idzie - ludziom i mieniu, począwszy od fazy wykonawstwa.

Planowanie obiektów i ich budowy na tle praktyk UE

Wiedza ta wchodzi w zakres odpowiedzialności inżyniera budownictwa w projektowaniu oraz złożonych metod w tym zakresie, które wykorzystuje. Oczywiście na równi z udziałem inżyniera budownictwa ogólnego (w przypadku budynków) istotny jest udział inżynierów projektujących systemy instalacyjne (w tym przeciwpożarowe) w ramach inżynierii środowiska oraz inżynierii elektrycznej.

W szerszym sensie ten aspekt projektowania przybiera postać działania optymalizacyjnego wg kryterium niezawodności probabilistycznej, pierwotnie wg podejścia PN-EN 1990: 2004 Podstawy projektowania konstrukcji, a więc Eurokod 0. Ryzyko pozostałe, szczątkowe (rezydualne) uwzględnia się za sprawą istnienia reguł wczesnego wykrywania zagrożeń (szczególnie przekroczenia stanu granicznego użytkowalności), które w przypadku oddziaływań wyjątkowych przewidują działania nadzwyczajne, choć o charakterze planowym, co do przebiegu reakcji.

Pracownik wie najlepiej, co w trawie piszczy

Służba bhp może oceniać ryzyko samodzielnie. Jednak przy braku doświadczenia lub kompetencji warto zaprosić do współpracy specjalistów z zewnątrz. Trzeba przy tym pamiętać, że nawet najlepszy specjalista zewnętrzny nie gwarantuje w pełni rozpoznania w krótkim czasie wszystkich występujących, w tym znanych tylko pracownikom, zagrożeń wynikających ze specyfiki technicznej, organizacyjnej oraz uwarunkowań zewnętrznych i stosunków międzyludzkich w firmie.

Pracownik wie najlepiej, co w trawie piszczy

Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty. W szczególności chodzi tu o wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych środowiska pracy lub sposobu jej wykonywania.

Jeżeli chodzi o samą ocenę ryzyka zawodowego, to wykonuje się ją na wszystkich stanowiskach pracy, na których nie była ona przeprowadzona i wtedy, kiedy w miejscu pracy została wprowadzona zmiana, która mogła spowodować modyfikację poziomu ryzyka lub jego oceny.
Obowiązkowa ocena ryzyka przeprowadzana jest w celu:

• sprawdzenia, czy zagrożenia występujące na stanowiskach pracy zostały zidentyfikowane i czy wiąże się z nimi ryzyko zawodowe,

• likwidacji zagrożeń lub zmniejszenia ich skutków,

• wykazania pracodawcy, pracownikom i organom nadzoru, że zagrożenia przeanalizowano oraz zastosowano właściwe środki ochronne,

• wyboru odpowiedniego wyposażenia i organizacji stanowisk oraz samej pracy, a także doboru odpowiednich materiałów i surowców,

• ustalenia najważniejszych działań korygujących zagrożenia i profilaktycznych.

 

Nie można pracownika uszczęśliwiać na siłę

Pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu i ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bhp. Co zrobić w sytuacji, gdy pracownicy nie chcą stosować takiej odzieży podczas przygotowania dokumentacji magazynowej?

Nie można pracownika uszczęśliwiać na siłę

Z zapisów Kodeksu pracy wynika, że:

• podstawowym przeznaczeniem odzieży roboczej jest ochrona odzieży własnej przed zniszczeniem lub znacznym zabrudzeniem;

• do pracy biurowej nie jest wymagana odzież robocza, chyba że warunki w biurze grożą zabrudzeniem czy uszkodzeniem odzieży własnej pracowników;

• odzież robocza stosowana przy pracach biurowych powinna mieć inne właściwości ochronne i użytkowe niż stosowana przy pracach magazynowych;

• szczegółowe zapisy dotyczące przydziału i stosowania odzieży roboczej powinny być konsultowane z pracownikami lub ich przedstawicielami i znaleźć się w regulaminie pracy (tabelki z normatywami to załącznik do regulaminu pracy).

Podsumowując można stwierdzić, że:

• brak wymaganych konsultacji w zakresie przydziału i stosowania odzieży roboczej (jak i środków ochrony indywidualnej) może powodować problemy,

• pracownicy powinni mieć prawo do nieużywania odzieży roboczej przy pracach biurowych,

• nie można "uszczęśliwiać na siłę" pracowników, wymagając od nich stosowania odzieży roboczej do prac, które tego nie wymagają, a wręcz mogą powodować określone niedogodności,

• nic nie stoi na przeszkodzie, aby w zapisach regulaminu pracy rozdzielić prace biurowe od prac magazynowych i określić, jaką odzież, i do jakich prac należy stosować.

Kto może liczyć na darmowy obiad w pracy

Pracodawca musi zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. I to nieodpłatnie. Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, oraz szczegółowe zasady ich wydawania pracodawca ustala w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli taka u niego nie działa, ustaleń tych dokonuje sam - po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.

Kto może liczyć na darmowy obiad w pracy?

Pracodawca zapewnia posiłki profilaktyczne pracownikom wykonującym prace:

• związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal (8375 kJ) u mężczyzn i powyżej 1100 kcal (4605 kJ) u kobiet (np. prace budowlane, przeładunkowe, drogowe),
• związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet oraz wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10°C (np. prace w chłodni) lub wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25°C (np. prace w hucie, odlewni, kuźni),
• związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet oraz wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym (od 1 listopada do 31 marca), na przykład odśnieżanie, naprawę sieci trakcyjnych i energetycznych,
• pod ziemią,
• przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych.

Posiłek profilaktyczny powinien mieć wartość kaloryczną około 1000 kcal (4187 kJ) i być wydawany w formie jednego dania gorącego w czasie regulaminowych (ustalonych w regulaminie danej firmy) przerw w pracy - w zasadzie po 3, 4 godz. pracy, aby zrównoważyć wydatkowaną w tym czasie energię.

W biurach open space może być ciszej

Aranżacja biur w formie open space szybko nie straci na popularności. To najbardziej efektywny dla pracodawców sposób organizacji miejsc pracy. Coraz więcej biur przenosi się ze starych budynków do nowych obiektów, w których góruje open space. Jednak otwarta przestrzeń to duże wyzwanie dla pracodawców i projektantów. Na jakość pracy w znacznym stopniu wpływa bowiem natężenie hałasu w otoczeniu. Jak zatem skutecznie poprawić środowisko akustyczne w tych biurach?

Hałas w biurach open space nie musi być uciążliwy

Biura o otwartym układzie mają swoich zwolenników i krytyków. Generalnie panuje zgoda, że otwarta przestrzeń sprzyja produktywności i pracy zespołowej. Badania pokazują, że projekty wspierające pracę grupową i współpracę między działami mają pozytywny wpływ na procesy biznesowe i koszty. W ostatnich tygodniach media obiegła decyzja jednego z największych amerykańskich serwisów Yahoo, który postanowił, iż wszyscy jego pracownicy mają wykonywać zadania z biura, a nie z domów. Korporacja uzasadniła, że bezpośredni kontakt między pracownikami dobrze wpływa na kulturę współpracy i innowacyjne pomysły. Po raz kolejny podniosły się więc głosy - w biurze pracuje się mniej wydajnie, bo jest głośno.

Ta negatywna strona open space znajduje potwierdzenie w badaniach. Otwarte biura mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie pracowników i powodować zwiększenie rotacji personelu. Jak ocenia Sřren Peter Lund z Duńskiego Narodowego Centrum Badań nad Środowiskiem Pracy, brak prywatności w biurach o otwartym układzie powoduje, że pracownicy czują się stale obserwowani, a otaczający ich hałas może być przez nich postrzegany jako zagrożenie. Bardzo trudno jest się skoncentrować, gdy ludzie prowadzą wokół rozmowy. Jakość akustyczna pomieszczenia jest jednym z głównych czynników branych pod uwagę podczas projektowania przestrzeni biurowych.

Wentylacja ≠ przeciąg

Jeżeli w danym pomieszczeniu wydzielają się dwie lub więcej substancji szkodliwych, a działanie każdej z nich na organizm ludzki jest inne i niezależne od pozostałych, wymiana powietrza powinna zapewniać co najmniej taką jego ilość, jaka będzie niezbędna do rozcieńczenia stężenia tej substancji, która wymaga największej objętości powietrza do zredukowania do wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS). Z kolei gdy działanie wydzielających się w pomieszczeniu substancji szkodliwych jest takie samo lub jednoczesne ich występowanie wzmaga odrębne działanie każdej z nich, wymiana powietrza powinna zapewniać co najmniej taką jego ilość, która będzie równa sumie jego objętości potrzebnej do rozcieńczenia stężenia każdej z substancji do wartości NDS.

Wentylacja ≠ przeciąg

Wentylowanie pomieszczeń pracy jest konieczne, gdyż powietrze we wszystkich z nich stale ulega jakiemuś zanieczyszczeniu. To natomiast obniża bezpieczeństwo, higienę i komfort pracy znajdujących się w nich pracowników, skutkując realnym zagrożeniem ich zdrowia, a nawet życia oraz - co również ważne - gorszą jakością i efektywnością pracy.

W nieklimatyzowanych pomieszczeniach pracy, niezależnie od wymiany powietrza wynikającej z ich potrzeb użytkowych i funkcji, a także bilansu ciepła oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych, powinna być zapewniona stała jego wymiana - nie mniejsza niż 0,5-krotna w ciągu godziny.
Urządzenia lub ich części, z których mogą się wydzielać szkodliwe gazy, pary bądź pyły, powinny być hermetyczne. Jeżeli jest to niemożliwe muszą zostać wyposażone w wyciągi miejscowe.
Należy pamiętać, że wentylacja nie powinna powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy (nie dotyczy to wentylacji awaryjnej).
Przy urządzeniach wentylacyjnych trzeba zastosować środki zmniejszające natężenie i rozprzestrzenianie się hałasu oraz drgań spowodowanych ich działaniem (np. ochronniki słuchu, środki ochrony przeciwdźwiękowej, takie jak:
· tłumiki akustyczne,
· ekrany dźwiękochłonne i izolacyjne.

Co było, a nie jest, w bhp pisze się w rejestr

Każdy pracodawca ma obowiązek oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą, stosowania niezbędnych środków profilaktycznych je zmniejszających oraz informowania pracowników o ich ryzyku zawodowym i zasadach ochrony przed zagrożeniami.

Co było, a nie jest, w bhp pisze się w rejestr

Ocena ryzyka zawodowego wymaga przedstawienia dokumentacji opisującej drogę postępowania i osiągnięte rezultaty. Może ona mieć formę:

• karty analizy ryzyka zawodowego,
• karty oceny ryzyka zawodowego,
• informacji o ryzyku zawodowym na stanowisku pracy.

Dokumentacja powinna zawierać:

• opis obiektu (procesu, urządzenia lub maszyny), dla którego przeprowadzono ocenę ryzyka zawodowego (np. specyfikację, granicę obiektu, określony zakres eksploatacji i użycia),
• stwierdzone zagrożenia (zidentyfikowanie sytuacji niebezpiecznych, uwzględnione groźne zdarzenia mające wpływ na poziom ryzyka w przeszłości),
• informacje wykorzystane w ocenie ryzyka zawodowego,
• cele osiągnięte przez zastosowanie środków profilaktycznych,
• zastosowane środki ochrony do zlikwidowania zagrożeń lub zmniejszenia ryzyka,
• wynik zakończonej oceny ryzyka zawodowego (określenie, czy ryzyko jest dopuszczalne),

Sprawdź ochronę ppoż. jeszcze przed latem

W zarządzaniu ochroną ppoż. w firmie istotną rolę odgrywa wewnętrzny system oceny warunków ochrony przeciwpożarowej. Służy on kierującemu firmą danymi i informacjami umożliwiającymi podejmowanie krótkoterminowych, doraźnych decyzji, na przykład o charakterze interwencyjnym, lub planowaniu odpowiednich działań w dłuższych okresach.

Sprawdź ochronę ppoż. jeszcze przed latem

Ocena warunków ochrony ppoż. powinna zawierać następujące elementy tematyczne:

• zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,
• zapewnianie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,
• przygotowanie budynków, obiektów budowlanych i terenów do prowadzenia działań ratowniczych.

Audyt wspomnianych zadań powinien zostać dokonywany w szczególności przez analizę:

• stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów, budynków i pomieszczeń,
• organizacji i zasad zaznajamiania pracowników z przepisami w zakresie ochrony ppoż.,
• rozmieszczenia urządzeń i instalacji ppoż. oraz podręcznego sprzętu gaśniczego, a także zasad ich użycia,
• znajomości przez pracowników zasad bezpieczeństwa pożarowego, w tym instrukcji bezpieczeństwa pożarowego oraz zasad użycia podręcznego sprzętu gaśniczego,
• sposobów zabezpieczania i prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych,
• stanu technicznego urządzeń i instalacji ppoż. oraz podręcznego sprzętu gaśniczego,
• przestrzegania w firmie przepisów w zakresie ochrony ppoż.,
• działalności na rzecz bezpieczeństwa pożarowego pracowników nadzoru i osób sprawujących różne funkcje kierownicze,

 

Odzież robocza musi spełniać inne wymagania niż ochronna

Dostarczona odzież ochronna, należąca do środków ochrony indywidualnej, musi spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności. Natomiast odzież robocza musi spełniać wymagania określone w Polskich Normach. Co jest odzieżą roboczą, a co ochronną i jak ten podział ma się do obowiązujących przepisów?

Odzież robocza i ochronna

W kwestii zasadniczej dotyczącej obowiązku zapewnienia pracownikom odzieży chroniącej przed urazami mechanicznymi, oparzeniami, zatruciami, zakażeniami bądź przemoczeniem, zziębnięciem, zbytnim promieniowaniem cieplnym lub znacznym zabrudzeniem niewiele się zmieniło od dziesięcioleci. Rozporządzenie z 1946 roku obowiązywało do 1997 roku.

Natomiast dzisiejsze prawo pracy - sterowane unijnymi dyrektywami - od Kodeksu pracy po przepisy wykonawcze (nawet z tabelkami) stara się unormować całość zagadnień dotyczących bhp, w tym temat odzieży roboczej i ochronnej. A i tak rzeczywistość, potwierdzana dyskusjami i pytaniami, takimi jak:
1) czym różni się odzież robocza od ochronnej,
2) komu jaką odzież dostarczyć,
3) czy pracownik musi używać tego co mu dostarczono,
4) co zrobić z pracownikiem, który nie używa odzieży roboczej,
5) czy pracownik może powstrzymać się od świadczenia pracy, gdy pracodawca nie dostarczy odzieży roboczej,
6) a może będzie lepiej, jak pracownicy sami sobie kupią to, co będą uważali za stosowne, nie daje spokoju zarówno pracodawcom, jak i pracownikom służby bhp.
Nasuwa się więc pytanie - czyżby zbytnie unormowanie każdej dziedziny życia zamiast je ułatwiać, to je utrudnia? A może zbyt sformalizowane przepisy utrudniają proces zdroworozsądkowego myślenia i postępowania? A może tylko nie potrafimy poruszać się po poszczególnych aktach prawnych i kojarzyć ich zapisów?

Roboty ziemne trzeba prowadzić zgodnie z planem bioz

Wykonywanie wykopów szerokoprzestrzennych zwykle następuje przy realizacji większych zadań inwestycyjnych. Podobnie jak inne roboty budowlane, roboty ziemne powinny być prowadzone w sposób określony w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (jeżeli sporządzenie takiego planu jest wymagane) oraz projekcie organizacji robót.

Bezpieczeństwo pracy przy wykonywaniu robót ziemnych

Plan BIOZ sporządza się, jeżeli wykonywane będą roboty, których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, a w szczególności:

1) wykopy o ścianach pionowych bez rozparcia o głębokości większej niż 1,5 m, wykopy o bezpiecznym nachyleniu ścian o głębokości większej niż 3,0 m;
2) roboty wykonywane pod lub w pobliżu przewodów linii elektroenergetycznych, w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż:
- 3,0 m - dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV,
- 5,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV,
- 10,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV,
- 15,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV,
- 30,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV.
 

Mokro - czas na pomiary

Na obszarze planowanego składowiska odpadów, jak również jego otoczenia muszą być przeprowadzone badania hydrologiczne i geologiczne. Wyniki tych pierwszych oraz dokumentacja geologiczno-inżynierska i hydrogeologiczna dołączane są do wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla składowiska odpadów.

Mokro - czas na pomiary

Badania hydrologiczne uwzględniają inwentaryzację wszystkich cieków powierzchniowych i wód penetrujących obszar planowanego składowiska odpadów, a także jego otoczenia. Wszystko to musi być naniesione na mapę w skali 1 do 5000. Ważne jest, aby prace w tym zakresie prowadzone były w najmniej korzystnych warunkach hydrologicznych (podczas wysokich stanów wody).

Wspomniane badania powinny również obejmować bilans hydrologiczny ilości wód wchodzących i wychodzących ze składowiska, uwzględniający następujące kryteria:
· średnią roczną wieloletnią wielkość opadów (według informacji z najbliżej położonej stacji opadowej),
· roczną wielkość najwyższego opadu z ostatnich 30 lat (według informacji z najbliżej położonej stacji opadowej),
· przypuszczalną ilość wody w przewidzianych do składowania odpadach,
· domniemaną ilość wody, która może być wchłonięta przez składowane odpady,
· parowanie terenowe.
Z kolei zakres badań geologicznych musi uwzględniać:
· rozpoznanie budowy geologicznej obszaru planowanego składowiska i jego otoczenia,
· pobranie próbek i wykonanie analizy uziarnienia,
· dokonanie laboratoryjnego oznaczenia współczynnika filtracji k (z każdej warstwy wydzielenia litologicznego),
· obserwacje hydrogeologiczne i polowe pomiary współczynnika filtracji k w każdym otworze badawczym,
· zbadanie przestrzennej budowy górotworu na terenie planowanego składowiska odpadów i jego otoczenia (najlepiej metodą elektrooporową lub sejsmiczną),
· ustalenie pojemności sorpcyjnej gruntu.

Technik bhp na prośbę pracodawcy może prowadzić szkolenia

Technik bhp posiadający zaświadczenie potwierdzające kwalifikacje zawodowe został poproszony przez pracodawcę o przeprowadzenie szkolenia wstępnego i okresowego bhp. Czy może je przeprowadzić, czy też musi najpierw ukończyć jakieś dodatkowe kursy?

Technik bhp na prośbę pracodawcy może prowadzić szkolenia

Jeśli technik bhp jest zatrudniony w służbie bhp u pracodawcy, oznacza to, że posiada on wymagane kwalifikacje do tej pracy oraz może wykonywać zadania pracownika służby bhp, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. W takim przypadku prowadzenie szkoleń wstępnych (instruktażu ogólnego) należy do jego obowiązków.

Natomiast w sytuacji, gdy pracodawca zdecydował się zorganizować szkolenie okresowe dla swoich pracowników, jest to jednoznaczne z pozytywną oceną zasobu wiedzy, doświadczenia zawodowego i przygotowania dydaktyczne pracownika odpowiedzialnego za bhp. W takim wypadku, prowadzenie szkoleń okresowych nie jest obowiązkiem pracowników służby bhp zatrudnionych u danego pracodawcy. W związku z tym powinny odbywać się za dodatkowym wynagrodzeniem w oparciu o umowę cywilnoprawną.
Podkreślić jednak należy, że pracownik służby bhp, który będzie prowadził szkolenia okresowe powinien mieć ukończone aktualne szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracowników służby bhp. Warto również ukończyć (nie jest to jednak warunkiem koniecznym) kurs pedagogiczny dla instruktorów praktycznej nauki zawodu w wymiarze 80 godzin.
 

Grunt to dobra lista kontrolna

Jednym z najlepszych sposobów zapobiegania zagrożeniom zawodowym, których skutkiem mogą być wypadki przy pracy, jest właściwe zarządzanie bezpieczeństwem pracy. Jego podstawowym elementem jest rzetelna, adekwatna do warunków technicznych i technologicznych w firmie wewnętrzna kontrola bhp.

 Grunt to dobra lista kontrolna

W zakładach gastronomicznych eksploatowane są niebezpieczne maszyny, urządzenia i narzędzia ręczne (np. maszyny do mielenia mięsa oraz rozdrabniania warzyw, kotły warzelne, noże i tasaki).

Pracownicy wykonują wiele czynności, takich jak:

• przenoszenie i podnoszenie surowców, półproduktów oraz gotowych potraw,
• krojenie,
• cięcie,
• rąbanie surowców i półproduktów,
• podgrzewanie i gotowanie potraw,

w trakcie których szczególnie łatwo o wypadek.
Rola pracodawcy
Zaleca się, aby szczególnie w małych zakładach gastronomicznych, czyli zatrudniających do pięćdziesięciu pracowników, kontrolę bhp przeprowadzał pracodawca, najlepiej wspólnie z osobą, której powierzono wykonywanie zadań służby bhp.
Pracodawca w mikroprzedsiębiorstwie (zatrudniającym do dziewięciu pracowników), samodzielnie wykonujący zadania służby bhp, musi z problemem zmierzyć się sam lub skorzystać z usług specjalisty z zewnątrz, ponosząc oczywiście koszty takiej usługi.
Podczas kontroli bhp powinni być obecni i czynnie w niej uczestniczyć pracownicy zatrudnieni na danym stanowisku. Dzięki temu znacznie lepiej i pełniej zidentyfikowane zostaną wszystkie zagrożenia faktycznie występujące na stanowiskach pracy.
 

Zleceniobiorca może ponieść koszty szkolenia okresowego

W myśl art. 304 Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy pracownikom wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. Czy to oznacza, że zatrudniający zawsze musi przeszkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy zleceniobiorców?

Zleceniobiorca może ponieść koszty szkolenia okresowego

W sytuacji, gdy z umowy wynika, iż zleceniobiorca jest związany stałym miejscem wykonywania czynności faktycznej albo prawnej, obowiązek zapewniania przestrzegania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy ciąży na pracodawcy. Oznacza to, że poddanie pracownika szkoleniu wstępnemu, tj. instruktażowi ogólnemu oraz stanowiskowemu, jest zawsze obowiązkiem pracodawcy.

Nie ma jednak żadnych prawnych przeszkód, aby pracodawca podjął kroki umożliwiające mu zwolnienie się z konieczności ponoszenia kosztów szkolenia okresowego. W myśl przepisów Kodeksu cywilnego obie strony umowy cywilnoprawnej mogą w sposób dowolny kształtować jej warunki, możliwe jest więc dodanie do takiej umowy klauzuli obligującej zleceniobiorcę do poniesienia kosztów szkolenia okresowego w dziedzinie bhp.

Styren nie tylko szkodzi, ale utrudnia też polimeryzację

Stosowane w produkcji laminatów poliestrowo-szklanych żywice to najczęściej tzw. żelkot. Proces jego przygotowania może stanowić poważne zagrożenie w związku z właściwościami fizykochemicznymi używanych tu związków chemicznych. Przy pracach z użyciem żywic poliestrowych niezbędne jest stosowanie masek i półmasek z filtropochłaniaczami, okularów gazoszczelnych oraz ubrań zabezpieczających przed działaniem par styrenu.

Styren nie tylko szkodzi, ale utrudnia też polimeryzację

Większość styrenu zawartego w żelkocie ulega związaniu z żywicą. Jednak nawet po całkowitym utwardzeniu i obróbce mechanicznej produkowanego elementu nadal z laminatu wydzielany jest wolny styren.

Styren zalega w dolnych partiach pomieszczeń i gromadzi się we wszelkiego rodzaju zagłębieniach. Dlatego też trudno go usunąć, stosując tradycyjne rozwiązania wentylacyjne. Z tych powodów niezbędne jest stosowanie wyciągów:

• mechanicznych mających czerpnie w najniższych punktach pomieszczeń,
• miejscowych pod stanowiskiem pracy (dodatkowo - w miarę możliwości technicznych).

Także same produkowane elementy mogą stanowić miejsca gromadzenia się styrenu, jeżeli kształtem przypominają misę (np. kadłuby łodzi). W takich przypadkach należy przechylać formy w celu "wylania" zgromadzonych par styrenu.
Pary styrenu najbardziej wchłaniane są przez:

• drogi oddechowe,
• błony śluzowe,
• skórę.

 

Wzajemne zaufanie dla bhp

Jeżeli nie wprowadzi się w firmie obowiązku zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych, to raczej nikt sam, z własnej i nieprzymuszonej woli, ich nie ujawni. Dlatego trzeba starać się przekonać pracowników do korzyści płynących z ujawniania zagrożeń. Powinno to polegać na wprowadzeniu zasady odpowiedzialności za bezpieczeństwo w firmie wszystkich zatrudnionych, bez względu na zajmowane stanowisko.

Wzajemne zaufanie dla bhp

Po analizie danego zdarzenia potencjalnie wypadkowego nie należy wnioskować o ukaranie winnych, ale odwrotnie - trzeba starać się nagradzać tych, którzy w dobrej wierze zgłosili zdarzenie, aby zachęcić innych do takiego postępowania w przyszłości.

Warto wręcz wprowadzić system motywacyjny zachęcający do ujawniania wszelkich odstępstw od obowiązujących przepisów i norm bezpieczeństwa (np. można umożliwić pracownikom anonimowe zgłaszanie uchybień oraz wniosków naprawczych do skrzynek ustawionych w ogólnie dostępnych miejscach w firmie, organizować konkursy z nagrodami na najbezpieczniejszy oddział produkcyjny itp.).
Należy również budować w zakładzie pracy system wzajemnego zaufania powiązany z motywacją do bezpiecznych zachowań.
Sposobem na to mogą być okresowe spotkania, narady kierownictwa i służby bhp z pracownikami lub ich przedstawicielami (np. społeczną inspekcją pracy, związkami zawodowymi).
Można także wprowadzić w firmie tzw. telefony zaufania, przez które pracownicy nawet anonimowo mogliby zgłaszać zdarzenia potencjalnie wypadkowe.

Osoba niepełnosprawna musi mieć dostęp do windy

W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej wyposażonym w windy osobom niepełnosprawnym trzeba zapewnić dostęp do nich oraz dojazd na wszystkie kondygnacje użytkowe danego budynku. Minimalna szerokość kabiny windy do przewozu takich osób powinna wynosić 1,1 m, a głębokość - 1,4 m.

Osoba niepełnosprawna musi mieć dostęp do windy

W nowo wznoszonych niskich budynkach zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, niewymagających wyposażenia w windy, powinny być zainstalowane urządzenia techniczne zapewniające osobom niepełnosprawnym dostęp na kondygnacje z pomieszczeniami użytkowymi, z których muszą one korzystać.

Co najmniej jedna z wind do komunikacji ogólnej w budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, ale też każda wydzielona w pionie lub odrębnej części (segmencie) takiego budynku, powinna być przystosowana do przewozu mebli, chorych na noszach oraz osób niepełnosprawnych.
Dostęp do windy dla takich osób powinien być zapewniony z każdej kondygnacji użytkowej. Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstałej w wyniku adaptacji strychu na cele użytkowe.
Odległość między zamkniętymi drzwiami przystankowymi windy a przeciwległą ścianą lub inną przegrodą powinna wynosić co najmniej:

• 1,6 m dla wind osobowych,
• 1,8 m dla wind towarowych małych,
• 3 m dla wind szpitalnych i towarowych.

Pracodawca nie zawsze musi ponosić koszty dojazdu na szkolenie

Czasem zdarza się, że szkolenie bhp dla pracowników odbywa się poza siedzibą firmy w dni wolne od pracy - na przykład w soboty. Nie zawsze w takiej sytuacji to pracodawca musi pokrywać koszty dojazdu. Warto znać te wyjątki i wiedzieć, w jaki sposób oblicza się kwotę zwrotu przysługującą pracownikowi.

Pracodawca nie zawsze musi ponosić koszty dojazdu na szkolenie

Zwrot kosztów przejazdu na szkolenie bhp przysługuje pracownikowi:

• jeśli przejazd ma charakter podróży służbowej,
• wyłącznie w przypadku, gdy szkolenie odbywa się w innej miejscowości niż siedziba pracodawcy lub innej niż miejscowość, w której znajduje się stałe miejsce pracy pracownika.

Środek transportu określa pracodawca. Na wniosek pracownika może on wyrazić zgodę na przejazd w podróży służbowej samochodem osobowym, motocyklem lub motorowerem niebędącym własnością pracodawcy. W tym przypadku pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości stanowiącej iloczyn przejechanych kilometrów przez stawkę za jeden kilometr przebiegu, ustaloną przez pracodawcę, która nie może być wyższa niż określona w powszechnie obowiązujących przepisach.

Palę, bo chcę mieć dodatkowe przerwy w pracy

Podczas jednego ze szkoleń jego uczestnik z rozbrajającą szczerością powiedział, że nie lubi palić papierosów, jednak je pali, gdyż dzięki temu ma dodatkowe przerwy w pracy. Gdyby tego nie robił, musiałby siedzieć w biurze i wykonać większą pracę, bo ktoś przecież musi nadgonić pracę osób, które palą. Warsztaty i publikacje z zakresu organizacji pracy są obecnie bardzo popularne. Paradoksalnie postęp techniki i nowe narzędzia, które mają nam usprawniać i przyspieszać pracę, powodują coraz większe marnotrawienie czasu. Z czego to wynika i jak sobie z tym poradzić?

 Nie mam na nic czasu - czyli o organizacji pracy

Co kilka dni w mediach słyszymy o coraz lepszych komputerach, szybszym Internecie, nowych programach i zdobyczach techniki (smartfony, tablety). Wszystko to ma nam usprawnić pracę w coraz szybciej biegnącym i bardziej wymagającym świecie. Jednak z drugiej strony te "zdobycze" stanowią nowe zagrożenie - ich atrakcyjność i możliwości powodują, że stały się one nowymi "pożeraczami czasu".

Dzisiaj chętnie korzystamy z portali społecznościowych (ile razy w czasie pracy sprawdzacie Facebooka?), wielu aplikacji na telefonie, podczas pracy załatwiamy prywatne rozmowy i e-maile. Coraz modniejsze jest wychodzenie na przerwie na lunch poza firmę - to sprzyja długim rozmowom, załatwianiu prywatnych spraw (np. zakupy), a potem konieczności nadgonienia nagromadzonych służbowych obowiązków (produkcja nie poczeka, aż wrócimy).
Wielu pracodawców narzeka na palaczy (znajome?) - głównie na przerwy na papierosa, które mogą zdarzać się zbyt często lub długo trwać.

Współpraca buduje

Najważniejszym zadaniem komisji bhp jest współdziałanie z pracodawcą w realizacji jego obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w firmie. Jest to zadanie bardzo obszerne, ponieważ obejmuje współpracę w zakresie całokształtu zagadnień ochrony pracy, na wszystkich etapach działalności prowadzonej przez pracodawcę. Celem tej współpracy powinno być wspomaganie pracodawcy w realizacji jego obowiązków dotyczących bhp, w tym doskonalenie warunków pracy w firmie.

Współpraca buduje

Komisja bhp jest organem doradczym pracodawcy, dlatego jej współdziałanie z nim musi polegać między innymi na przedstawianiu propozycji dotyczących:

• zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w firmie,
• poprawy organizacji pracy i stanowisk pracy - z uwzględnieniem zasad ergonomii,
• wprowadzania odpowiednich zmian w procesach technologicznych,
• zapewniania skutecznych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej pracowników,
• stosowania środków profilaktycznych mających na celu zapobieganie wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym w firmie,
• organizacji szkolenia w dziedzinie bhp,
• organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami.

Współdziałanie to powinno polegać na opiniowaniu wszelkich działań podejmowanych przez pracodawcę w celu uzyskania poprawy warunków pracy.

Praca niejedno ma imię

Związek wypadku z pracą należy rozpatrywać w kategoriach jedności miejsca i czasu wykonywania pracy, obowiązków wynikających lub związanych z zawartym stosunkiem obligacyjnym oraz zaistniałego zdarzenia wypadkowego. W celu stwierdzenia istnienia lub zerwania związku z pracą decydujące znaczenie ma zachowanie pracownika, który uległ wypadkowi. Przy czym pojęcia pracy nie należy rozumieć w potocznym tego słowa znaczeniu, ale jako wykonywanej na podstawie nawiązanego stosunku prawnego stanowiącego tytuł ubezpieczenia wypadkowego.

Praca niejedno ma imię

Wypadek ma związek z pracą, gdy zdarzył się podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności bądź poleceń przełożonych (podejmowanych nie tylko w miejscu wykonywania pracy, ale także poza takim miejscem).

Związek wypadku z pracą podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności bądź poleceń przełożonych może i powinien być postrzegany nie tylko w normatywnym (umówionym) czasie pracy, ale także bezpośrednio poprzedzającym podjęcie wykonywania umówionych czynności, jak również podczas wykonywania zadań w ponadnormatywnym czasie pracy.
Samo fizyczne stawienie się w miejscu pracy nie wyczerpuje treści obowiązku świadczenia pracy, jeżeli pracownik nie jest gotowy do jej wykonywania.
A zatem świadczenie pracy nie może być rozumiane jako samo przebywanie w zakładzie pracy, fizyczna obecność tam pracownika, ale pozostawanie w dyspozycji pracodawcy.
 

Widoczność przede wszystkim

Odzież ostrzegawcza służy do wizualnego sygnalizowania obecności jej użytkownika w miejscu i sytuacjach mogących stwarzać potencjalne zagrożenia jego życia oraz zdrowia. Sygnalizowanie to musi być skuteczne o każdej porze dnia i nocy, w ciemności - przy oświetleniu na przykład światłami pojazdu, latarek lub reflektorów, a także przy oświetleniu światłami ulicznymi, na przykład na drogach miejskich.

Widoczność przede wszystkim

Jednym ze sposobów zwiększenia bezpieczeństwa pracy pracowników jest zapewnienie im - tam, gdzie to konieczne - odpowiedniej odzieży ostrzegawczej. Jest ona jednym z rodzajów środków ochrony indywidualnej.

Należy stosować ją wszędzie tam, gdzie istnieją zagrożenia zderzenia pracownika z przemieszczającymi się maszynami lub transportowanymi przedmiotami (np. na drodze w pobliżu przejeżdżających pojazdów, w ciemnej hali, w pobliżu poruszających się maszyn).
Tego typu zagrożenia występują między innymi na kolei. Przejeżdżające pociągi, manewrujące lokomotywy i składy wagonów stanowią poważne zagrożenie pracujących na torach i w ich pobliżu osób. Podobne zagrożenia dotyczą pracowników służb miejskich remontujących drogi, wodociągi czy pracowników energetyki naprawiających linie wysokiego napięcia w pobliżu dróg.
Wskazane jest również stosowanie odzieży ostrzegawczej przez pracowników pracujących podczas załadunku pojazdów, w pobliżu wózków widłowych oraz przez obsługujących suwnice itp.

E-learning ma również wady

Szkolenie na odległość, czyli e-learning staje się coraz bardziej popularny, również jako metoda kształcenia stosowana podczas szkoleń bhp. Posiada wiele zalet, a najważniejsze z nich to oszczędność czasu i pieniędzy. Czy to oznacza, że jest rozwiązaniem idealnym? Niestety, aż tak dobrze nie jest...

E-learning ma również wady

Słabą stroną e-learningu jest niewątpliwie brak bezpośredniego kontaktu z wykładowcą, który na bieżąco mógłby kontrolować postępy i reagować na błędy. W przypadku tej formy nauki można ocenić zapamiętaną wiedzę, jednak trudniej jest sprawdzić, w jakim stopniu szkolenie wpłynęło na rozwój umiejętności lub zmiany zachowania się. A przecież to, że posiadamy wiedzę na dany temat nie oznacza, że ją stosujemy.

W szkoleniu online brak jest sposobności jego dopasowania do konkretnej osoby. A jest to przecież ważne, aby na bieżąco podczas szkolenia obserwować zmiany zachodzące w szkolonych, korygować ich błędy, wyjaśniać niezrozumiałe kwestie, a nawet na bieżąco zmienić jego program.
Zazwyczaj firmy kupują gotowe szkolenia, a ich modyfikacja i dostosowanie do danego zakładu pracy to dodatkowe koszty.
E-learning ogranicza kontakty z innymi uczestnikami szkolenia i wymaga dobrej jakości techniki do jego przeprowadzenia.
Nie każdy również posiada takie cechy, jak samodzielność i samodyscyplina, a są one konieczne przy tej formie nauki.

Eliminacja wypadków bez ponoszenia dużych kosztów

Jak wykazują statystki Głównego Urzędu Statystycznego wypadki przy pracy wynikają głównie ze złej organizacji, a co za tym idzie, niebezpiecznych zachowań pracowników. Okazuje się, że rozwiązanie właśnie tej kwestii może przynieść klucz do sukcesu.

Lekcja jednopunktowa pomoże zmniejszyć liczbę wypadków

Powszechnie wiadomo, że minimalizowanie zdarzeń grożących wypadkiem, a także niebezpiecznych warunków i działań powoduje redukcję prawdopodobieństwa wystąpienia poważniejszych wypadków. Dla każdego pracodawcy i pracownika ważnym powinno być hasło:

"Pamiętaj! Poważny wypadek, którego unikamy przez działania zapobiegawcze mógł wydarzyć się TOBIE!".
Kultura, wpajanie nawyków bezpiecznego zachowania oraz zaangażowanie każdej osoby ma olbrzymi wpływ na zarządzanie bezpieczeństwem w miejscu pracy. Poprzez raportowanie oraz rozwiązywanie problemów zanim pojawi się wypadek eliminujemy jego wydarzenie.
Likwidacja tej grupy przyczyn, choć nie wymaga dużych nakładów, wbrew pozorom nie jest łatwa. Niezbędne jest bowiem:
1) zwiększenie funkcji kontrolnych,
2) organizowanie stanowisk pracy oraz prowadzenie prac z uwzględnieniem wymogów w zakresie bhp,
3) zapewnienie właściwej organizacji pracy, szkolenia i nadzoru,
4) włączenie pracowników do działań w zakresie usprawniania własnego stanowiska pracy,
5) zapewnienie odpowiednich zasobów i środków.

Jak pozyskać przychylność uczestników szkolenia?

Niezwykle ważny problem, który pojawia się często już na samym początku szkolenia, to kwestia zainteresowania jego treścią i pozyskania przychylności uczestników szkolenia. Jak prowadzący szkolenie specjalista ds. bhp powinien się zachowywać, by to osiągnąć?

Mowa ciała instruktora ma wpływ na uwagę uczestników szkolenia

Zamiast poinformowania uczestników: "tematem dzisiejszego szkolenia jest" można nawiązać do ich prawdopodobnego samopoczucia i potencjalnego stosunku do szkolenia "wydaje mi się, że wiem, co Państwo myślą o szkoleniach bhp".

Uważnie przyglądając się uczestnikom szkolenia, na bieżąco należy modyfikować przebieg zajęć i własne zachowania. Już sama "mowa ciała" bardzo dużo sygnalizuje, np. przechylona głowa jest sygnałem zainteresowania. O ile okoliczności na to pozwalają, możemy zwracać się do uczestników szkolenia po imieniu, powołując się na pozytywne przykłady ich zachowań zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy. Wypowiedzenie czyjegoś imienia i towarzyszący temu uśmiech oraz przechylenie głowy sprawiają danej osobie przyjemność. Należy to robić jednak szczerze, aby nasze zachowanie nie zostało odebrane jako próba manipulacji.
Przykład
Słyszałem/widziałem, Panie Jarosławie, że bardzo Pan dba o porządek na stanowisku pracy.
Ważne jest również opanowanie przez prowadzącego zajęcia technik prowadzenia rozmowy i właściwego zadawania pytań.

Bramka nie "biega" po boisku

W toku prowadzonych w szkole zajęć sportowych i wychowania fizycznego, należy w salach oraz na boiskach, a także w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw umieścić tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń oraz sprzętu sportowego.

Bramka nie "biega" po boisku

Organizując szkolne zajęcia sportowe każdorazowo trzeba sprawdzać, przed ich rozpoczęciem, stan techniczny urządzeń i sprzętu.

Należy ponadto:

• zamocować na stałe bramki i kosze do gry oraz inne urządzenia, których przemieszczenie się może stanowić zagrożenie zdrowia ćwiczących,
• zapoznać osoby biorące udział w zajęciach z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń i uczestniczenia w grach oraz zabawach (realizuje to prowadzący zajęcia przed ich rozpoczęciem),
• prowadzić ćwiczenia z zastosowaniem metod i urządzeń zapewniających pełne bezpieczeństwo ćwiczących,
• dostosować stopień trudności i intensywności ćwiczeń do aktualnej sprawności fizycznej oraz wydolności ćwiczących,
• zwolnić w danym dniu z wykonywania planowanych ćwiczeń uczestnika zajęć uskarżającego się na dolegliwości zdrowotne, informując o tym jego rodziców (opiekunów).

Dyscyplina to podstawa

Z doświadczeń i badań nad procesem szkoleń bhp wynika, że nie na wszystkich poprawnie zaprojektowanych zajęciach automatycznie uzyskuje się dyscyplinę wszystkich uczestników. Zdarzają się jednostki o już utrwalonej skłonności do zachowań niestosownych. Tworzy się wówczas sytuacja napięta, gdyż świadomie prowokujący sposób zachowania się jednego szkolonego, czy też grupy szkolonych może być przeszkodą w podjęciu i kontynuowaniu pracy przez pozostałych. Należy wówczas zastosować metodę indywidualizowania zadań dla uczestników szkoleń zakłócających tok nauczania i stopniowego ich włączania do pracy w grupie lub zespole szkoleniowym.

Dyscyplina to podstawa

Uczestnik zakłócający tok szkolenia dokonuje najpierw samooceny wiadomości i umiejętności z zakresu bhp na swoim stanowisku pracy a następnie przedstawia owe zadanie na forum grupy (kolejno dyskusja, ocena zadania przez zespół). Ważne jest, aby uczestnik uzasadnił konieczność swoich zachowań uwzględniających zasady bhp.

Zachowanie szkolonych wynika nie tylko z ich cech osobowości, ale i z sytuacji problemowej w jakiej się znaleźli. Stąd zasadą jest, że instruktor powinien kłaść nacisk nie tylko na utrwalanie przekonań o potrzebie kształtowania w sobie postawy zdyscyplinowania, ale również nie powinien dopuszczać do stwarzania sytuacji przeczącej takiemu przekonaniu. Oznacza to, że szkolący musi organizować sytuacje, które same będą wymagać zdyscyplinowanego zachowania (np. strategia nauczania oparta na konkretnych procedurach), sterowanego przez określone etapy szkolenia, oceniane na podstawie ściśle ustalonych osiągnięć (standardy wymagań).
Podstawowymi czynnikami motywującymi działania uczestników szkolenia, zwłaszcza w sytuacji realizowania tych samych zadań edukacyjnych przez szkolonych o różnym poziomie przygotowania i wyrobienia umysłowego (sprawność umysłu) są:

• skupienie uwagi,
• mobilizowanie chęci do podjęcia działań,
• zaciekawienie szkolonych.

Co na to Sąd Najwyższy

Sąd Najwyższy uznał, że zatrudniony, który uległ wypadkowi na terenie firmy jeszcze przed realnym rozpoczęciem pracy, również ma prawo do jednorazowego odszkodowania. Oznacza to, że ochrona ubezpieczeniowa obejmuje także wypadki przed pracą. Sprawa dotyczyła dwóch kobiet zatrudnionych przez szpital powiatowy.

Co na to Sąd Najwyższy?

Pracownica szpitalnej kuchni uległa wypadkowi po przekroczeniu bramy placówki. Z kolei pielęgniarka miała wypadek na terenie samego szpitala. Obie kobiety domagały się wypłaty jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał jednak, że nie mają do niego prawa. Uzasadnił to faktem, że w obydwu sytuacjach zdarzenia wypadkowe zaszły, zanim jeszcze pracownice rozpoczęły wykonywanie swoich obowiązków.
Sprawa trafiła do sądu, który potwierdził żądania kobiet i przyznał im prawa do odszkodowań. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odwołał się do sądu apelacyjnego, który natomiast uznał za konieczne zwrócenie się w tej konkretnej sprawie do Sądu Najwyższego. Chodziło o ocenę związku wypadku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności i określenie chwili, w jakiej związek taki uzasadnia odpowiedzialność pracodawcy. To zaś z kolei determinowało wskazanie strony zobowiązanej do wypłaty odszkodowania.

Kara pieniężna za nieprzestrzeganie przepisów bhp

Podczas szkolenia okresowego bhp pracodawców i osób kierujących pracownikami należy poruszyć zagadnienia dotyczące odpowiedzialności porządkowej pracowników, które wynikają z ramowego programu szkolenia okresowego pracodawców i innych osób kierujących pracownikami.

Odpowiedzialność porządkowa pracownika

Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bhp, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy pracodawca może stosować:

1) karę upomnienia,
2) karę nagany.
Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy - pracodawca może również stosować karę pieniężną.
Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty.
Karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy. Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu.

Bhp pracownika rozpoczynającego pracę

Generalnie przepisy prawa pracy są takie same zarówno dla pracowników w pierwszym roku pracy, jak i pozostałych. Jednakże z uwagi na długość trwania stosunku pracy niektóre przepisy dla pracowników w pierwszym roku pracy, dotyczące przykładowo urlopów pracowniczych, wypowiedzenia umowy o pracę czy też zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy są uregulowane odmiennie.

Prawo pracy dla pracowników w pierwszym roku pracy

W pierwszej kolejności należy wskazać, że jednym z podstawowych obowiązków pracownika, w szczególności pracownika, który zaczyna pracę, jest znać przepisy dotyczące bhp. Pracownik jest obowiązany:

1) znać przepisy i zasady bhp, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym;
2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych;
3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz porządek i ład w miejscu pracy;
4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z przeznaczeniem;
5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich.
Generalnie wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy. Jednakże osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą, nie podlegają badaniom wstępnym.
6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładach pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;
7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bhp.

A trzeba było zacząć od rozgrzewki...

Czy możliwe jest uznanie za wypadek przy pracy zdarzenia o charakterze urazowym - zerwania więzadła krzyżowego kolana - któremu uległ pracownik podczas meczu piłki nożnej? Mecz był rozgrywany na stadionie klubu sponsorowanego przez zakład pracy poszkodowanego. Poszkodowany jako przedstawiciel handlowy uczestniczył w grze dobrowolnie - po szkoleniu zawodowym, będąc w tym czasie w delegacji. Rozwinięcie znajdziesz poniżej.

A trzeba było zacząć od rozgrzewki...

Aby wypadek, który miał miejsce podczas podróży służbowej, mógł zostać uznany za wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy, muszą być spełnione równocześnie cztery warunki.

Mianowicie zdarzenie musi:

• mieć nagły charakter,
• być wywołane przyczyną zewnętrzną,
• spowodować uraz lub śmierć,
• pozostawać w związku z wykonywaniem powierzonych pracownikowi zadań.

W przedstawionej sytuacji trzy pierwsze warunki zostały spełnione. Odnośnie do czwartego należy rozpatrzyć, czy udział pracownika w meczu piłkarskim miał związek z wykonywanymi przez niego czynnościami służbowymi lub poleceniami przełożonych.
W wyroku z 6 grudnia 1990 r., sygn. akt II PRN 10/90, Sąd Najwyższy uznał, że choć ochrona pracownika będącego w podróży służbowej jest bardzo szeroka, to wyklucza związek zdarzenia z pracą, gdy wypadek został spowodowany postępowaniem pracownika, które nie pozostawało w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań.
Przyjmując założenie (oraz potwierdzając je dowodowo), że zajęcia sportowo-rekreacyjne odbywały się po zakończeniu szkolenia i przewidziane były dla wszystkich jego uczestników, trudno będzie stwierdzić, że dobrowolny udział w meczu piłkarskim był jednoznaczny z zerwaniem związku z podróżą służbową, a tym samym jest podstawą do nie uznania za wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy.

Szkoła potrzebuje koordynatora ds. bhp

W każdej szkole w ramach działań wychowawczych należy wyeliminować zagrożenia oraz wzmacniać właściwe zachowania uczniów. Oznacza to obowiązek przeprowadzenia diagnozy stanu bezpieczeństwa, aktualizowania dokumentacji oraz wprowadzenia odpowiednich działań naprawczych. W praktyce oznacza to m.in. zaplanowanie i zorganizowanie działań wychowawczych w ramach zajęć obowiązkowych i dodatkowych, zgodnie z potrzebami uczniów i z ich udziałem. W zapewnieniu realizacji tych zadań dużą odgrywa koordynator bezpieczeństwa.

Szkoła potrzebuje koordynatora ds. bhp

Powołanie koordynatora w szkole ma wspomóc dyrektora w zapewnianiu bezpieczeństwa w szkole. Powinien on współpracować z dyrekcją, nauczycielami, uczniami i rodzicami, ale również być otwartym na sygnały docierające do szkoły z jej otoczenia - lokalnych środowisk, instytucji, ośrodków.

Obowiązki koordynatora uzależnione są od typu i problemów danej placówki. Dotyczą zwykle umiejętności diagnozowania miejsc niebezpiecznych, ustalenia rodzajów zagrożeń dla szkoły występujących w jej okolicy, a także oceny, czy działania z planu naprawczego szkoły w zakresie bezpieczeństwa są systematycznie realizowane.
Wnioski z działań powinny być przedstawiane na radzie pedagogicznej, na radzie rodziców w formie sprawozdań i raportów w okresach dostosowanych do potrzeb szkoły (raport miesięczny, półroczny, roczny).
Wykonywanie zadań przez koordynatora powinno być dokumentowane nie tylko na potrzeby kontroli kuratorium czy dyrektora szkoły, ale również ze względu na określenie przyszłych celów działań w szkole. W pracy koordynatora mogą okazać się przydatne następujące dokumenty:

• szkolny system interwencji,
• program profilaktyki,
• roczny plany pracy,
• notatki ze zdarzeń,
• zbiór przepisów,
• regulaminy szkolne.

Funkcja koordynatora ds. bezpieczeństwa powinna być powierzona nauczycielowi bądź innemu pracownikowi szkoły/placówki, który:

• ma niezbędną wiedzę z zakresu przepisów prawnych dotyczących bezpieczeństwa,
• wykazuje gotowość do doskonalenia swojej wiedzy,
• posiada umiejętność nawiązywania i utrzymywania pozytywnych kontaktów i relacji międzyludzkich,
• jest osobą obdarzoną autorytetem i powszechnym zaufaniem w środowisku szkolnym.

Zakres zadań szkolnego koordynatora powinien wynikać z analizy zagrożeń dla uczniów i potrzeb szkoły w tym zakresie. Ustalenie zakresu zadań należy do dyrektora szkoły/placówki, który informuje o tym wszystkich pracowników szkoły.
Szkolny koordynator to funkcja społeczna, zatem nie ma żadnych kompetencji kontrolnych i sprawdzających, które w myśl przepisów prawnych przysługują dyrektorowi szkoły/placówki oraz zespołowi kierowniczemu. Funkcja koordynatora polega głównie na obserwacji istniejących w szkole/placówce lub w jej otoczeniu zjawisk i zdarzeń mających negatywny wpływ na spokój i bezpieczeństwo uczniów oraz wszystkich podmiotów szkolnych. Tryb i sposób przekazywania wniosków wynikających z obserwacji i analiz powinien być określony przez dyrektora szkoły (np. cykliczne informowanie rady pedagogicznej o stanie bezpieczeństwa, zeszyt kontaktów dla wszystkich pracowników).
 

Pracownik nie może odmówić udziału w szkoleniu bhp

W związku z faktem, że unikanie zagrożeń zdrowia i życia w procesie wykonywania pracy uwarunkowane jest w znacznym stopniu wiedzą o istnieniu tych zagrożeń oraz znajomością sposobów ich unikania, pracodawca jest zobowiązany do zapoznania pracowników z przepisami i zasadami bhp.

Pracownik nie może odmówić udziału w szkoleniu bhp

Zapoznanie pracowników z przepisami i zasadami bhp odbywa się w ramach szkolenia wstępnego bhp, w czasie którego należy pracownika zapoznać nie tylko z ogólnymi przepisami i zasadami bhp, ale także wskazać na konkretne zagrożenia występujące na stanowisku pracy, na którym będzie on wykonywał pracę.

Dokładne poinstruowanie pracownika o sposobach używania sprzętu ochronnego i przygotowanie go do obsługi maszyn oraz urządzeń technicznych jest zadaniem ważnym nie tylko ze względu na zabezpieczenie go przed zagrożeniem związanym z wykonywaną pracą, ale także z uwagi na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa współpracownikom i harmonijnego przebiegu pracy.
Szkolenie bhp ma zmierzać do wyjaśnienia źródeł i charakteru zagrożeń zawodowych oraz nauczenia metod pracy gwarantujących bezpieczeństwo. Uczestnictwo pracownika w takim szkoleniu jest obowiązkowe, a on sam powinien potwierdzić na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.
Znajomość przepisów i zasad bhp pracodawca powinien sprawdzić w sposób obiektywny, organizując po przeprowadzonym szkoleniu bhp egzamin sprawdzający. Obowiązek pracodawcy nie ogranicza się bowiem do zapoznania pracowników z przepisami i zasadami bhp. Należy sprawdzić, czy szkolenie bhp dało oczekiwane rezultaty. Co więcej, jeżeli wynik szkolenia jest niezadowalający, pracodawca musi przeszkolić pracownika dodatkowo.
Gdyby mimo dalszego szkolenia bhp pracownik wykazywał nadal niedostateczną znajomość przepisów i zasad bhp, pracodawca powinien odsunąć pracownika od wykonywanej dotąd przez niego pracy (wyrok SN z 18 stycznia 1965 r., II PR 685/64, OSN 1965/7-8/136).
Pracownik nie może odmówić udziału w szkoleniu bhp, instruktażu bhp czy egzaminie sprawdzającym.
Ponadto dla osób będących pracodawcami i kierujących pracownikami (kierownicy, mistrzowie, brygadziści), w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy, powinno zostać przeprowadzone szkolenie okresowe bhp.

Jakie dopuszczalne natężenie hałasu może występować w pomieszczeniu biurowym?

Jakie dopuszczalne natężenie hałasu może występować w pomieszczeniu biurowym?
Pomieszczenie ze stanowiskami biurowymi znajduje się niedaleko pomieszczenia, gdzie jest ponadnormatywny hałas, który przedostaje się do pomieszczeń biurowych.
Czy pracodawca ma obowiązek podjąć działania w celu ograniczenia hałasu w pomieszczeniach biurowych?
W pomieszczeniu biurowym natężenie hałasu nie powinno przekroczyć 65 dB. Pracodawca jest zobowiązany zapewnić ochronę pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na hałas na wszystkich stanowiskach pracy.
Dopuszczalne wartości hałasu w pracy biurowej określają następujące Polskie Normy:
1. PN-N-01307:1994 Dopuszczalny równoważny poziom dźwięku w czasie pobytu pracownika na stanowisku pracy. Wymagania dotyczące wykonywania pomiarów.
Pomieszczenia biurowe:
55 dB – w pomieszczeniach administracyjnych, biurowych i do prac koncepcyjnych;
65 dB – w sekretariatach i biurach obsługi klienta.
2. PN-87/B-02151/02 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach.
Równoważny poziom dźwięku A hałasu przenikającego do pomieszczenia łącznie od wszystkich źródeł hałasu usytuowanych poza tym pomieszczeniem
35 dB – w pomieszczeniach do pracy umysłowej wymagającej silnej koncentracji;
40 dB – w pomieszczeniach administracyjnych bez wewnętrznych źródeł hałasu;
45 dB – w pomieszczeniach administracyjnych z wewnętrznymi źródłami hałasu.
W pomieszczeniach przeznaczonych do pracy umysłowej, biurowej dopuszczalne natężenie hałasu zawiera się w granicach 55–65 dB. Doświadczenia pozwoliły na określenie dopuszczalnego maksimum hałasu w poszczególnych pomieszczeniach, a mianowicie:
lokale biurowe pracy koncepcyjnej – 40 dB;
inne lokale biurowe 55–65 dB.

Zgodnie z § 78 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) pracodawca jest zobowiązany zapewnić ochronę pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na hałas, a w szczególności zapewnić zastosowanie:
1)procesów technologicznych nie powodujących nadmiernego hałasu;
2)maszyn i innych urządzeń technicznych powodujących możliwie najmniejszy hałas, nie przekraczający dopuszczalnych wartości;
3)rozwiązań obniżających poziom hałasu w procesie pracy.
Kobietom w ciąży zabronione są prace w warunkach narażenia na hałas, którego poziom ekspozycji - odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - przekracza wartość 65 dB.

Od 704 zł wzwyż

Trzy tygodnie temu, 1 kwietnia 2013 r., weszły w życie nowe stawki jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Będą one obowiązywały do 31 marca 2014 r. Trzeba jednak pamiętać, że przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania, a także ustalenie jego całościowej wysokości należą do kompetencji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Od 704 zł wzwyż  

Zgodnie z nowymi wskaźnikami w zakresie jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługują między innymi następujące kwoty:

• za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu 704 zł (poprzednio 680 zł),
• za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 pkt procentowych 704 zł (poprzednio 680 zł),
• z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego 12.326 zł (poprzednio 11.898 zł),
• z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty 12.326 zł (poprzednio 11.898 zł),
• gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty 63.390 zł (poprzednio 61.191 zł).

Praca salowej szczególnie niebezpieczna

Salowa w trakcie swojej pracy ma kontakt z różnymi czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi. Musi również liczyć się z obciążeniami psychofizycznymi. W trakcie instruktażu stanowiskowego istotne jest uświadomienie jej wszystkich niebezpieczeństw oraz omówienie metod i zasad ochrony przed nimi.

 Praca salowej szczególnie niebezpieczna

Narażenie na czynniki biologiczne występuje w czasie kontaktu z chorymi pacjentami, z materiałem biologicznym (krew, wydaliny) a także przy sprzątaniu pomieszczeń higienicznosanitarnych, łazienek, toalet, umywalek, ustępów, wymianie bielizny i pościeli, sprzątaniu sal, itp. Salowa może być narażona na:

• bakterie, drobnoustroje, wirusy (w związku z kontaktem z chorymi pacjentami);
• zakażenie czynnikami zakaźnymi zawartymi w krwi i innym materiale biologicznym pochodzącym od pacjenta. Najważniejsze czynniki to wirus zapalenia wątroby (typu B i C), HIV;
• paciorkowce kałowe, pałeczki coli, pałeczki okrężnicy, gronkowce, pałeczki duru brzusznego, prątki gruźlicy, laseczki zgorzeli gazowej, (bakterie te mogą wywołać różne choroby zakaźne, zatrucia, zapalenia jelit , biegunki, zakażenia ropne);
• ospę wietrzną, półpasiec;
• grzyby (kontakt z nimi może wywołać alergie, astmę).

Wykonując pracę w narażeniu na czynniki biologiczne należy:

• stosować środki ochrony indywidualnej (maski, rękawiczki jednorazowe),
• dezynfekować pomieszczenia,
• sterylizować narzędzia,
• obowiązkowo przestrzegać zasad higieny.

Pracowników trzeba poddać szczepieniom ochronnym. Stosować bezwzględny zakaz spożywania pokarmów i palenia tytoniu (spożywanie posiłków wyłącznie wyznaczonych do tego celu miejscach). Trzeba bezwzględnie przestrzegać i stosować procedury bezpiecznego pobierania, transportu oraz przetwarzania próbek i materiałów pochodzenia ludzkiego oraz usuwania i postępowania ze skażonymi odpadami.

Kiedy służbę bhp mogą pełnić specjaliści spoza firmy

Szefowie dużych firm mają wątpliwości, czy służbę bhp mogą w ich firmie pełnić specjaliści spoza zakładu pracy, którzy nie są zatrudnieni w niej na stałe. Przepisy Kodeksu pracy są bowiem w tej materii nieprecyzyjne.

Służba bhp z zewnątrz w dużych firmach

Według przepisów Kodeksu pracy (dalej: kp) pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bhp, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bhp, pracodawca zatrudniający zaś do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań tej służby pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.

Pracodawca, który posiada ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp, może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli zatrudnia do:
1) 10 pracowników albo
2) 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (art. 23711 § 1 kp).
Przepisy kp przewidują też, że w przypadku, gdy w danej firmie brak jest kompetentnych pracowników, pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy. Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy , któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni spełniać wymagania niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bhp dla pracowników tej służby (art. 23711 § 2 kp).
Na tle art. 23711 § 1 kp problemy w praktyce budzi kwestia, czy pracodawca zatrudniający ponad 100 osób może powierzyć wykonywanie zadań z zakresu służby bhp także specjalistom spoza zakładu pracy. Wynika to z faktu, że wymieniony wyżej art. 23711 § 2 kp nie mówi precyzyjnie i wprost o tym, czy w firmach zatrudniających powyżej 100 osób zadania służby bhp mogą wykonywać specjaliści spoza zakładu pracy. Stąd pytania, czy jest to możliwe.

Unikanie badań oznacza utratę pracy

Pracownicze badania lekarskie służą przede wszystkim niedopuszczeniu do pracy osób, które nie powinny jej wykonywać ze względu na stan zdrowia, bo mogą zagrozić sobie lub innym. Ponadto ich przeprowadzanie jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy i pracownika.

Unikanie badań oznacza utratę pracy

W praktyce pracownicy często uchylają się od obowiązku poddania się badaniom lekarskim. W związku z tym trzeba wiedzieć, że:

• jeżeli przeprowadzenia badań unika osoba będąca kandydatem do pracy, to po prostu osoby takiej nie się zatrudnia, ponieważ nie można zawrzeć z nią umowy o pracę,
• jeżeli osobą taką jest pracownik już zatrudniony, uciekający od przeprowadzenia badań okresowych lub kontrolnych, to nie można dopuścić go do dalszej pracy, co w konsekwencji może spowodować rozwiązanie z takim pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia - z powodu uchylania się od podstawowego obowiązku, jakim jest poddanie się pracowniczym badaniom lekarskim.

Pracownicy muszą przechodzić następujące badania profilaktyczne:

• wstępne badania lekarskie,
• okresowe badania lekarskie,
• kontrolne badania lekarskie.

Są one obowiązkowe. Nie można bowiem dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Dotyczy to wszystkich rodzajów badań.

Obowiązki pracodawcy przy pracach szczególnie niebezpiecznych

W firmie, w której występują prace szczególnie niebezpieczne, pracodawca określa szczegółowe wymagania bhp przy ich wykonywaniu. Zapewnia bezpośredni nadzór nad tymi pracami poprzez wyznaczone w tym celu osoby, odpowiednie środki zabezpieczające oraz instruktaż pracowników.

Obowiązki pracodawcy przy pracach szczególnie niebezpiecznych

Pracodawca musi zapewnić:

• dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych miały jedynie osoby upoważnione i odpowiednio poinstruowane,
• bezpośredni nadzór nad wykonywaniem prac szczególnie niebezpiecznych przez specjalnie wyznaczone do tego osoby.

W energetyce takimi osobami są na przykład:

• nadzorujący, czyli pracownicy posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru lub eksploatacji oraz wykonujący wyłącznie czynności nadzoru,
• kierujący zespołem pracowników, czyli pracownicy posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji oraz kierujący zespołem pracowników,
• kierownicy robót, czyli pracownicy posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru koordynacji prac, gdy w jednym obiekcie energetycznym pracuje jednocześnie więcej niż jeden zespół pracowników.

Natomiast w budownictwie osoby takie to na przykład pracownicy posiadający uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, przede wszystkim kierownik budowy lub konkretnych robót na budowie.

Na ucieczkę potrzeba czasu

Gdy urządzenie sterujące maszyną zostało zaprojektowane i wykonane w celu spełniania różnych funkcji, a nie ma wzajemnej jednoznacznej relacji między nimi, funkcja, jaka ma być wykonana, powinna być sygnalizowana oraz - w razie potrzeby - potwierdzona. Ponadto na wyposażeniu maszyny powinny być wskaźniki niezbędne do zapewnienia bezpiecznej obsługi.

Na ucieczkę potrzeba czasu

Operator musi mieć możliwość odczytywania wskazań wskaźników ze stanowiska sterowania.

Przede wszystkim:

• z każdego stanowiska sterowania operator powinien mieć możliwość upewnienia się, że w strefach niebezpiecznych nie przebywają ludzie,
• układ sterowania powinien uniemożliwiać uruchomienie maszyny, jeżeli ktokolwiek znajduje się w strefie niebezpiecznej.

Jeżeli nie można tego zapewnić system sterowania powinien być tak zaprojektowany i wykonany, aby uruchomienie maszyny było każdorazowo alternatywnie poprzedzane:

• akustycznym sygnałem ostrzegawczym,
• optycznym sygnałem ostrzegawczym.

Wtedy osoby narażone powinny mieć czas na:

• opuszczenie strefy niebezpiecznej lub,
• zapobieżenie uruchomieniu maszyny.

Celem oceny ryzyka jest bezpieczeństwo pracowników

Podjęcie działań profilaktycznych w zakładzie pracy na pewno wpłynie na obniżenie poziomu ryzyka zawodowego. Warto więc wiedzieć, jakie działania można podjąć i jak postępować, aby ograniczyć lub wyeliminować to ryzyko na poszczególnych stanowiskach pracy. Przyda się również odpowiednio skonstruowany, właściwy do występujących zagrożeń, plan działań profilaktycznych.

Zarządzanie ryzykiem zawodowym to przede wszystkim działania profilaktyczne

Nie ma ścisłych reguł prowadzenia oceny ryzyka zawodowego. Metodę i narzędzia należy dobierać w zależności od rodzaju działalności, wielkości zakładu i stosowanych technologii. Nawet najlepiej przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego nie zapewni pracownikom pełnego bezpieczeństwa, a tzw. ryzyko resztkowe, które pozostaje po zastosowaniu środków ochronnych, będzie uzależnione między innymi od charakteru działalności firmy. Zawsze będzie ono większe na placu budowy czy w kopalni niż w sklepie lub szwalni.

Podstawowym zadaniem służby bhp w zakładzie pracy jest przeprowadzanie kontroli warunków pracy, a także przestrzegania przepisów oraz zasad bhp. Systematyczne kontrole muszą obejmować w szczególności organizację procesów pracy oraz stan maszyn i urządzeń. Stwierdzone w czasie kontroli nieprawidłowości powinny być udokumentowane. Planując zakres i częstotliwość kontroli, trzeba uwzględniać wyniki oceny ryzyka zawodowego. Częste i wnikliwe kontrole powinny dotyczyć przede wszystkim prac związanych z dużym ryzykiem zawodowym.
Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest ograniczenie go do poziomu najniższego, który można osiągnąć. Ocena ta polega na przewidywaniu, jakie szkody (np. urazy, schorzenia) mogą spotkać pracownika zatrudnionego na danym stanowisku pracy, oraz zaplanowaniu, co trzeba zrobić, aby tego uniknąć. Generalnie, ma pomóc w poprawie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników.
Ocena ryzyka zawodowego powinna być tak przeprowadzona, aby:
1) zidentyfikować wszystkie istotne zagrożenia związane z pracą,
2) ocenić, jakie ryzyko zawodowe związane jest z tymi zagrożeniami,
3) sprawdzić, czy istniejące środki bezpieczeństwa są wystarczające,
4) przebadać różne możliwości usunięcia lub ograniczenia ryzyka zawodowego,
5) ustalić priorytety działania,
6) zastosować zaplanowane środki bezpieczeństwa,
7) czuwać nad tym, aby stosowane środki bezpieczeństwa były skuteczne.
Powyższy fragment artykułu pochodzi z czasopisma NORMAbhp.pl. W dalszej części omówione zostały:

• ocena istniejących środków bezpieczeństwa,
• rodzaje działań profilaktycznych,
• przykładowe analizy możliwości ograniczenia ryzyka zawodowego,
• przykładowy plan działań profilaktycznych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na rozpuszczalniki,
• główne błędy w metodyce oceny ryzyka zawodowego.

Nie ma ludzi niezastąpionych

Kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy w firmie, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, to jedno z podstawowych zadań społecznego inspektora pracy. Stoi on także na straży uprawnień rodzicielskich pracowników, praw osób niepełnosprawnych i młodocianych, jak również przestrzegania czasu pracy oraz wypłaty świadczeń wypadkowych.

Nie ma ludzi niezastąpionych

Społeczny inspektor pracy bierze udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz analizowaniu powodów zachorowań na choroby zawodowe i inne schorzenia wywołane warunkami środowiska pracy. Kontroluje także stosowanie przez zakłady pracy właściwych środków zapobiegawczych w tym zakresie.

Zespół powypadkowy ma obowiązek przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku niezwłocznie po otrzymaniu o nim wiadomości. Udział społecznego inspektora pracy w pracach zespołu powypadkowego służy lepszemu wyjaśnieniu faktycznych okoliczności i przyczyn zaistnienia wypadku, prawidłowemu ustaleniu wniosków profilaktycznych oraz pełniejszemu zapewnieniu interesów poszkodowanego w wypadku przy pracy.
Decyzję w kwestii uruchomienia maszyn i innych urządzeń technicznych lub dokonania zmian w miejscu zaistniałego wypadku przy pracy (nie dotyczy to wypadku śmiertelnego, ciężkiego bądź zbiorowego) podejmuje pracodawca w uzgodnieniu ze społecznym inspektorem pracy. Robi to po oględzinach miejsca wypadku i sporządzeniu, w razie potrzeby, szkicu lub fotografii tego miejsca.
Społeczny inspektor pracy wchodzi też w skład komisji bezpieczeństwa i higieny pracy. Do jej powołania zobowiązany jest każdy pracodawca, który zatrudnia więcej niż 250 pracowników.
Pracom komisji bhp przewodniczy pracodawca lub osoba przez niego upoważniona. Wiceprzewodniczącym jest społeczny inspektor pracy. Przepisy nie określają, kto jest wiceprzewodniczącym komisji bhp w przypadku, gdy w firmie nie działa społeczna inspekcja pracy.

Telepracownik i bhp

Szkolenia bhp pracowników, w tym telepracowników, zarówno wstępne, jak i okresowe, odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Jednym z obowiązków pracodawcy, także wobec telepracowników, jest zapoznanie ich z przepisami i zasadami bhp dotyczącymi wykonywanych przez nich prac. Telepracownik musi potwierdzić na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bhp.

Telepracownik i bhp

Celem szkolenia z zakresu bhp telepracowników jest zaznajomienie lub aktualizacja i uzupełnienie wiedzy oraz umiejętności w szczególności z zakresu:

• oceny zagrożeń związanych z wykonywaną pracą,
• metod ochrony przed zagrożeniami dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników,
• kształtowania warunków pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp oraz ergonomii,
• postępowania w razie wypadku przy pracy oraz w sytuacjach awaryjnych.

Procedura szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy jest niezmiernie istotnym i ważnym elementem procesu przygotowania pracownika do pracy i musi dawać poczucie przeświadczenia, że w imieniu pracodawcy wykonano niezbędne czynności w zakresie uświadomienia pracownika w przedmiocie bhp.
Szkolenie bhp telepracowników kierowane jest w znacznej mierze do pracowników administracyjno-biurowych, w tym zatrudnionych przy obsłudze w szczególności monitorów ekranowych. Ale również dla innych pracowników, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp, bądź pracowników zaliczanych do grupy pracowników inżynieryjno-technicznych.
Pracodawca na podstawie znajomości stanowiska pracy i zagrożeń określa czynniki szkodliwe dla zdrowia.
Szkolenie bhp może być prowadzone przez:

• pracodawców lub
• na zlecenie pracodawcy przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bhp

Pracodawca musi więc zapewnić telepracownikom odbycie odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy szkolenia. Jego zadaniem jest także przekazanie takiemu pracownikowi informacji i instrukcji dotyczących zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy.

Metody szkoleniowe

Większość doświadczonych specjalistów ds. bhp z dużą praktyką zawodową w zakresie prowadzenia szkoleń zgodzi się z tym, że przekazywanie wiedzy uczestnikom szkoleń jest ważne, ale uczenie ich myślenia ze zrozumieniem i odpowiedzialnością za podejmowane działania jest jeszcze ważniejsze.

Metody szkoleniowe

Metody szkoleniowe w różnym stopniu angażują uczestników w proces szkolenia.

Rozróżniamy role:

• pasywna:

- wykład,
- dyskusja,
- studium przypadku.

• aktywna:

- gra symulacyjna,
- odgrywanie ról.
Wykład to tradycyjna forma przekazywania wiedzy przez szkolącego, rodzaj komunikacji jednokierunkowej. Prowadzący szkolenia bhp w formie wykładu, może zastosować mini-prezentację trwającą nie dłużej niż 15-20 minut. Aby przyciągnąć (skupić, skoncentrować) uwagę słuchaczy, warto korzystać z pomocy audiowizualnych (prezentacje szkoleniowe, wykresy, diagramy, tablice, slajdy, filmy itp.).
Dyskusja grupowa to kierowana rozmowa uczestników mająca na celu osiągnięcie zadań związanych z nauką. Ma ona różną postać: począwszy od luźnej rozmowy do rozmowy uporządkowanej, mającej konkretne cele, ramy czasowe, przygotowany plan i/lub wyznaczone osoby do prowadzenia.
Dyskusję grupową należy stosować:

• na początku prezentacji, po to by poznać pomysły i opinie uczestników,
• w trakcie wykładu, aby wyjaśnić pewne zagadnienia,
• na zakończenie wykładu, aby podsumować treści w nim zawarte - dyskusję można rozpocząć od jakiegoś stwierdzenia, pytania lub problemu.

Można też pokazać film lub wyświetlić slajdy i na tej podstawie zaprosić grupę do wymiany poglądów.

Przeprowadzanie robót ziemnych musi być zgodne z planem bioz

Roboty ziemne to roboty budowlane obejmujące odspajanie, przemieszczanie, układanie, zagęszczanie gruntu wraz z doraźnym i trwałym odwodnieniem. Roboty ziemne oraz roboty przygotowawcze i towarzyszące, analogicznie jak inne roboty budowlane, powinny być prowadzone z zachowaniem wymagań określonych przepisami i zasadami bhp oraz sztuki budowlanej.

Bezpieczeństwo pracy przy wykonywaniu robót ziemnych 

Roboty ziemne oraz roboty przygotowawcze i towarzyszące należy przeprowadzać w sposób określony w szczególności w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (plan bioz), dokumentacji robót ziemnych oraz stanowiskowych instrukcjach bhp.

Zakres dokumentacji robót ziemnych powinien być taki, aby umożliwiał rozwiązywanie wszystkich problemów wynikających z obowiązku zapewnienia prawidłowego i bezpiecznego wykonywania robót, w szczególności powinien obejmować:
1) plan sytuacyjny warstwicowy z uwidocznionymi wysokościowymi punktami nawiązania (reperami) z zaznaczeniem posadowienia wszystkich istniejących budowli i urządzeń nadziemnych, jak też podziemnych; rozpoznanie warunków geologicznych (rodzaj i stan gruntów w podłożu, uwarstwienie podłoża, właściwości fizykochemiczne gruntów, kategorie urabialności gruntów) oraz wodno-gruntowych (powierzchniowych i podziemnych);
2) wyniki badań laboratoryjnych umożliwiające zaprojektowanie na ich podstawie technologii bezpiecznego wykonywania robót, rozpoznanie położenia instalacji i urządzeń podziemnych, mogących znaleźć się w zasięgu prowadzonych robót;
3) przekroje charakterystyczne terenu z naniesieniem przekroju projektowanych brył;
4) plan zagospodarowania i uzbrojenia terenu.
Przyjęcie metody wykonania poszczególnych rodzajów robót z uwzględnieniem zakresu robót, rodzaju, rozmiarów i głębokości wykopów, rodzaju gruntów oraz ukształtowania terenu, a także możliwego do zastosowania sprzętu mechanicznego będzie przydatne do opracowania harmonogramów robót, planu pracy maszyn z uwzględnieniem czasu zainstalowania, próbnej eksploatacji, zmianowości pracy, planowanych postojów na konserwację, naprawy, remonty.
Dokonanie w ramach projektu robót ziemnych bilansu i rozdziału mas ziemnych umożliwi sporządzenie wykazu i planu pracy maszyn do urabiania gruntu, obliczenie i zestawienie środków transportowych, ustalenie tras transportu urobku, tras transportu urobku dla różnych środków transportowych.
Teren, na którym mają być prowadzone roboty ziemne, jeżeli nie został ogrodzony, powinien być oznakowany tablicami ostrzegawczymi zawierającymi zakaz wstępu osobom nieupoważnionym. W przypadku gdy teren robót ziemnych nie może być ogrodzony, wykonawca robót powinien zapewnić stały jego dozór. Bez względu na to, czy teren robót będzie ogrodzony, należy wytyczyć i oznakować strefy i miejsca niebezpieczne (strefa niebezpieczna to obszar, w obrębie którego występują zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi).
W przypadku robót w pasie drogowym, w zależności od zakresu, rozpoczęcia wykonywania robót wymaga, stosownie do uzyskanego pozwolenia, uprzedniego zamknięcia ruchu na drodze lub wyłączeniu z ruchu drogowego części jezdni, pasa ruchu jezdni albo jego części, lub wprowadzenia ograniczenia prędkości pojazdów poruszających się na określonym odcinku jezdni, w przypadku gdy roboty są prowadzone na poboczu drogi, w rowie lub na przydrożnych skarpach.