wtorek, 27 marca 2012

Egzamin dyplomowy BHP - Zestaw 2


ZESTAW 2

1.           Omów formy współpracy pracodawcy ze związkami zawodowymi /przedstawicielami pracowników/ w zakresie bhp

2.           Czym są NDS, NDSCh, NDSP

Ad.3.

Konsultacja w zakresie bhp

Analiza struktury obowiązków pracodawcy w sferze konsultowania z pracownikami lub ich przedstawicielami problemów w zakresie bhp.
Zgodnie z nowym art. 23711a K.p.   ustawodawca nałożył na pracodawcę powszechny obowiązek konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkich działań podejmowanych w sferze bhp. Wyliczone w art. 23711a § 1 sytuacje należy rozumieć jako najważniejsze przypadki tej konsultacji.
 
Pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie warunki do przeprowadzenia konsultacji  oraz zachować pracownikom lub ich przedstawicielom prawo do wynagrodzenia za czas przeznaczony tym konsultacjom.
 
Z nowego przepisu wynikają, ponadto następujące zasady:
  • pracownik może żądać od pracodawcy podjęcia konsultacji w każdej sprawie z zakresu bhp,
  • pracownicy lub ich przedstawiciele, w tym wchodzący w skład komisji bhp, mogą kierować do pracodawcy wnioski w sprawie eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zawodowych,
  • na uzasadniony wniosek pracowników lub ich przedstawicieli inspektorzy pracy podejmują działania kontrolno-nadzorcze,
  • pracownicy lub ich przedstawiciele nie mogą ponosić jakichkolwiek negatywnych skutków z tytułu realizacji praw zapisanym w komentowanym przepisie.
 
Pod pojęciem przedstawicieli pracowników należy rozumieć w pierwszym rzędzie zakładowe organizację związkową a w zakładach w których związki nie funkcjonują przedstawicieli pracowników wybranych przez załogę w sposób przyjęty u danego pracodawcy.
 
Jednym z forum form konsultacyjnych problematyki bhp jest komisja bezpieczeństwa i higieny pracy , działająca zgodnie z art. 23712 K.p. w zakładach pracy zatrudniających więcej niż 250 pracowników. Granica wskazanego zatrudnienia   wynika z liczby pracowników, bez względu na zatrudnienie w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.
 
Struktura komisji przewiduje w jej składzie równą liczbę przedstawicieli pracodawcy i pracowników. Pracodawcę mają reprezentować pracownicy lub osoby wykonujące zadania z zakresu bhp oraz lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę medyczną nad pracownikami.
 
Pracowników reprezentują wybrani ich przedstawiciele, w tym społeczny inspektor pracy, w zakładach, w których SIP funkcjonuje. Przewodniczącym komisji jest pracodawca lub osoba przez niego upoważniona a wiceprzewodniczącym społeczny inspektor pracy a w jego braku inny reprezentant pracowników.
 
Udział lekarza w komisji bhp nie jest niezbędny. Obowiązek ten nie jest obwarowany rodzajem łączącego go stosunku prawnego z pracodawcą, dlatego lekarz nie musi być pracownikiem danego zakładu pracy. Pracodawcy może zatrudnić lekarza w charakterze pracownika, ale może także zapewnić jego udział poprzez np. zawarcie umowy zlecenia.
 
Komisji bhp jako organowi doradczemu i opiniodawczemu pracodawcy, zgodnie z art. 23713 K.p., przydzielono zadania w zakresie :
  • przeglądu warunków pracy,
  • okresowej oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy,
  • opiniowania podejmowanych przez pracodawcę środków zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym,
  • formułowania wniosków dotyczących poprawy warunków pracy,
  • współdziałania z pracodawcą w realizacji jego obowiązków w zakresie bhp.
 
Przegląd warunków pracy powinien być przeprowadzany raz w roku a w razie potrzeby częściej, stosownie do wyników okresowej oceny stanu bhp.
 
Posiedzenia komisji odbywają się w godzinach pracy nie rzadziej niż raz w kwartale. Za czas nie przepracowany w związku z udziałem w posiedzeniu komisji przedstawiciele pracowników zachowują prawo do wynagrodzenia, obliczane tak jak wynagrodzenie za urlop, z tym, że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadało niewykonywanie pracy, zgodnie z § 5 rozporządzenia MPiPS z 29.05.1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy...., Dz. U. nr 6,2 poz. 289, zm. Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 15.
 
Przedstawiciele pracowników dla celów dokonywania konsultacji problemów bhp oraz dla celów składu komisji bhp, zgodnie z art. 23713a K.p., wybierani są przez zakładowe organizacje związkowe, a w razie ich braku w trybie przyjętym w danym zakładzie pracy. Oznacza to, że o tym trybie mają decydować pracownicy a nie pracodawca.
 
Ustawodawca nie określa żadnych zasad wyboru przedstawicieli pracowników pozostawiając im w tym zakresie pełną swobodę. Powołanie i odwołanie przedstawicieli pracowników rządzi się podobnymi zasadami jak wybór społecznych inspektorów pracy, co oznacza, że żadne organy zewnętrzne nie mają wpływu ani kompetencji do kontrolowania poprawności takich wyborów (por. postanowienie Kolegium Kompetencyjnego  SN z 9.11. 1995 r. III PO 16)95, OSN z 1996 r. nr 12, poz. 176).
 
Wybory przedstawicieli pracowników dokonywane według zasad przewidzianych przez załogę, powinny być przeprowadzane także w godzinach pracy, przy zachowaniu przez pracowników prawa do wynagrodzenia, ponieważ jest to element składowy instytucji konsultacji oraz komisji bhp.
 
Przedstawiciele pracowników wybrani w trybie art. 23713a K.p. będą także realizować swe zadania w zakresie problematyki objętej art. 91 § 2, art. 145 § 2 i art. 1517 § 4 K.p.
Ad.4.
NDS (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie) - najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) - wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
NDSCh - najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe - wartość średnia stężenia określonego, toksycznego związku chemicznego, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.
Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (progowe), NDSP – wartość stężenia toksycznego związku chemicznego, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie.

 

czwartek, 22 marca 2012

Egzamin dyplomowy BHP - Zestaw 1

ZESTAW 1
1.           Omów rodzaje nawiązywania stosunku pracy

2.           Scharakteryzuj niebezpieczne i szkodliwe czynniki środowiska pracy

Ad.1.
Kodeks pracy wyodrębnia następujące cztery rodzaje umów o pracę:
1) na okres próbny,
2) na czas określony,
3) na czas wykonania określonej pracy,
4) na czas nie określony

Strony zawierające umowę o pracę mogą, ale nie muszą ustalić, że właściwa umowa o pracę będzie poprzedzona umową o pracę na okres próbny. Celem zawarcia takiej umowy przed zatrudnieniem pracownika w ramach dłużej trwającego stosunku pracy jest sprawdzenie przez pracodawcę jego kwalifikacji i przydatności do pracy. Okres próbny nie może przekraczać 3 miesięcy. Umowę o pracę może poprzedzać tylko jedna umowa na okres próbny.

Umowa o pracę na czas określony, to ustalenie przez strony, tj. pracodawcę i pracownika, wzajemnych praw i obowiązków tylko w ściśle określonym czasie. Umowa taka ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, bez potrzeby składania oświadczeń woli w tej sprawie przez strony. Termin końcowy umowy zawartej na czas określony może być określony:
- bezpośrednio- wyznaczony termin to data kalendarzowa, do której umowa ma wiązać strony,
- pośrednio- w umowie opisane są fakty, z którymi strony wiążą skutek rozwiązania umowy, a nadejście których jest pewne, choć czasem termin ich wystąpienia nie musi być dokładnie sprecyzowany.
Umowę o pracę można zawrzeć na okres sezonu (np. na czas zbioru buraków cukrowych, itp.).
Po każdej zakończonej umowie o pracę pracodawca powinien wystawić świadectwo pracy.

Umowa na czas wykonania określonej pracy (stosunkowo rzadko stosowana) zawierana jest w celu świadczenia przez pracownika pracy wchodzącej w zakres z góry oznaczonego, wiadomego i ograniczonego zadania. Nie jest tu możliwe ścisłe ustanowienie terminu jej zakończenia, bowiem ustanie tego stosunku pracy uzależnione jest od przyszłego zadania. Umowa taka rozwiązuje się z dniem ukończenia pracy, dla której była zawarta.

Umowa na czas nie określony jest umową bezterminową. Jest umową najkorzystniejszą ze względu na trwałość stosunku pracy.
Nawiązanie umowy o pracę może poprzedzać zawarcie umowy przedwstępnej, zapewniającej nawiązanie umowy o pracę w późniejszym, określonym terminie. Jeżeli strona zobowiązana umową przedwstępną do zawarcia umowy o prace uchyla się od jej zawarcia, druga strona może żądać naprawienia szkody, którą w skutek tego poniosła, lub też domagać się zawarcia tej umowy.

Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów oznaczonego rodzaju na rzecz dającego zlecenie lub do zawierania tych umów w jego imieniu. Najczęściej agenci pośredniczą np. przy sprzedaży lub w ubezpieczeniach, zawsze działając w czyimś imieniu. Umowa agencyjna ma charakter wzajemny, odpłatny. Może być zawarta na czas określony lub bezterminowo. Najważniejsze różnice w pozycji prawnej pracownika i agenta to:
1) stosunek pracy nawiązuje osoba fizyczna, podczas gdy agentem może być także osoba prawna,
2) pracownik świadczy pracę osobiście, agent może ją świadczyć również przy pomocy pełnomocnika,
3) pracownik ma zagwarantowane wynagrodzenie i jego ochronę, natomiast wynagrodzenie agenta- czyli prowizja zależy od efektów jego działania i jest ona związana z ryzykiem prowadzonej działalności.
Poprzez zawarcie umowy zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jest to umowa dotycząca działania a nie rezultatu. Porównując umowę o pracę z umową zlecenia można wymienić następujące podstawowe różnice:
1) umowa zlecenie może być zarówno odpłatna jak i nieodpłatna;
2) wykonanie czynności dla dającego zlecenie, w szczególności świadczenie usług może być powierzone osobie trzeciej. Wówczas przyjmujący zlecenie odpowiada za czynności swego zastępcy;
3) przy umowie zlecenia nie ma tak trwałego, jak przy umowie o pracę podporządkowania czy związania osoby przyjmującej zlecenie ze zleceniodawcą ;
4) roszczeń z tytułu umowy zlecenia można dochodzić przed sądem cywilnym w okresie 2 lat. Natomiast roszczenia pracownicze przedawniają się z upływem 3 lat i można ich dochodzić jedynie przed sądem pracy;
5) ze stosunkiem pracy łączy się dla pracodawcy wiele różnego rodzaju obciążeń wobec: pracownika, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Pracy, Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, urzędów skarbowych.

Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest umowa rezultatu, czyli jest umowa o wynik pracy rąk i umysłu człowieka zgodnie z indywidualnym zamówieniem. Przedmiot zobowiązania wykonawcy musi być oznaczony w sposób nie budzący żadnych wątpliwości po to, by móc w przyszłości ocenić czy dzieło wykonane zostało prawidłowo czy wadliwie, a tym samym również aby prawidłowo wypłacić wynagrodzenie. Porównując umowę o pracę z umową o dzieło można uchwycić następujące podstawowe różnice:
1) świadczenie pracy na podstawie umowy o dzieło, może ale nie musi być wykonywane osobiście;
2) umowa o dzieło jest umową rezultatu pracy, a nie starannego powtarzającego się działania, jak w przypadku umowy o pracę;
3) umowa o dzieło to zamówienie na indywidualnie oznaczony rezultat pracy, a nie umową co do pełnienia pracy lub do bycia w gotowości do jej pełnienia;
4) przy wykonywaniu umowy o dzieło przyjmujący zamówienie korzysta z daleko posuniętej swobody i samodzielności w wykonywaniu zobowiązania, natomiast przy umowie o pracę pracownik podlega w zasadzie dość poważnym ograniczeniom co do czasu, miejsca i sposobu jej wykonania;
5) przy umowie o dzieło przyjmujący zamówienie wynagradzany jest zgodnie z zasadami k. c. za rezultat pracy w zależności od wartości dzieła, natomiast wynagrodzenie za pracę przysługuje pracownikowi zgodnie z ilością, jakością i rodzajem wykonywanej pracy;
6) umowa o dzieło ma przeważnie charakter jednorazowy. Natomiast umowa o pracę, to stosunek prawny, trwały, ciągły;
7) przy umowie o dzieło okres przedawnienia roszczeń jest krótszy niż przy umowie o pracę i wynosi 2 lata od dnia oddania dzieła lub od daty, kiedy ono miało być zgodnie z umową oddane. Natomiast roszczenia pracownicze przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne. Strony mogą prowadzić wszelkie spory na tle zawartej umowy o dzieło przed sądem cywilnym. Natomiast pracownik może dochodzić nieprzedawnionych roszczeń przed sądem pracy.

Ad.2.

1. Czynnikiem niebezpiecznym jest czynnik, który może prowadzić do powstania u pracującego urazu (wypadku przy pracy).
2. Czynnikiem szkodliwym jest czynnik, którego oddziaływanie na pracującego może prowadzić lub prowadzi do schorzenia, traktowanego jako choroba zawodowa.

2.1. Czynniki niebezpieczne


W ramach czynników uznawanych za niebezpieczne wyróżnić można m.in. czynniki mechaniczne (np. spadające lub wysypujące się materiały, przebywanie pracownika na wysokości, śliskie nierówne powierzchnie, pozostające w ruchu lub transportowane maszyny lub ich części) a także działanie prądu elektrycznego.

W oparciu o dane statystyczne udostępniane przez służby inspekcji pracy, można stwierdzić, że najczęściej w wypadkach wywołanych czynnikami niebezpiecznymi biorą udział pracownicy budowlani oraz robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn. Poniżej omówione zostaną najistotniejsze środki zapobiegawcze w odniesieniu do czyników niebezpiecznych występujących w tego typu gałęziach przemysłu.

2.1.1. Czynniki niebezpieczne - czynniki mechaniczne

Czynniki mechaniczne stanowią najszerszą grupę czynników występujących w środowisku pracy o charakterze niebezpiecznym. Zapobieganie zagrożeniom wywoływanym przez czynniki mechaniczne odbywać się może w dwojaki sposób:
a)      Na etapie projektowania danego urządzenia czy maszyny – poprzez konstrukcyjne wyeliminowanie czynnika (np. ostrych krawędzi), lub też zminimalizowanie prawdopodobieństwa wystąpienia sytuacji, w której dojść może do wypadku,
b)     Poprzez ograniczanie (całkowite bądź częściowe) obecności pracownika w obszarze zagrożonym, lub też poprzez minimalizację prawdopodobieństwa zetknięcia się pracownika z czynnikiem o charakterze niebezpiecznym (np. automatyczne blokowanie wejścia od pomieszczenia, w którym zachodzi niebezpieczny proces, stosowanie przegród ograniczających dostęp pracownika do przetwarzanego materiału).

Poza wspomnianymi powyżej rozwiązaniami warte wspomnienia są także inne metody polegające na stosowaniu środków ochrony indywidualnej (np. rękawice chroniące przed urazem mechanicznym, odzież ochronna stosowana przy zagrożeniu pochwycenia i wplatania się w ruchome części, niepalna odzież impregnowana, obuwie antyelektrostatyczne, okulary przeciwodpryskowe, osłony twarzy) oraz odpowiednia wizualizacja informacji o istniejących zagrożeniach (w szczególności w przypadku substancji niebezpiecznych).

Przykład: Czynnik niebezpieczny – prace na wysokości

Według źródeł Okręgowych Inspektoratów Pracy, czynnik jakim jest położenie stanowiska pracy na wysokości, jest jednym z najczęstszym czyników sprzyjających wypadkom o charakterze śmiertelnych. Z tego względu dochowanie należytej staranności w wykonaniu zaleceń wynikających z przepisów powinno być podstawowym obowiązkiem każdego pracodawcy, którego pracownicy tego rodzaju czynności wykonują.

Za osoby wykonujące prace na wysokości uważa się osoby, znajdujące się co najmniej 1 metr od poziomu podłogi lub ziemi. Przejścia oraz dojścia do takich stanowisk pracy powinny zabezpieczać osoby wykonujące takie prace przed upadkiem specjalną balustradą. Do elementów, które wymagają zabezpieczenia należą:
         Otwory w stropach, na których prowadzone są roboty lub do których możliwy jest dostęp ludzi,
         Otwory w ścianach zewnętrznych obiektu budowlanego, stropach lub inne, których dolna krawędź znajduje się 1,1 m poniżej poziomu stropu lub pomostu,
         Otwory pozostawione w czasie wykonywania robót w ścianach, w szczególności otwory na drzwi, balkony, szyby dźwigów.
Powyższe elementy powinny zostać zabezpieczone balustradą, składającą się z deski krawężnikowej o wysokości 15 cm i poręczy ochronnej umieszczonej na wysokości 1,1 m. Wolna przestrzeń pomiędzy deską krawężnikową a poręczą powinna zostać wypełniona w sposób zabezpieczający pracowników przed upadkiem.


2.1.2. Czynniki niebezpieczne – prąd elektryczny

Czynnik ten stanowić może przyczynę wypadków nie tylko o charakterze porażenia, lecz także innych wypadków, związanych m.in. z upadkiem z wysokości, prowadzącym do śmierci. Z tego względu starania mające na celu minimalizację występowania czynnika posiada istotne znaczenie w przypadku prac o charakterze budowlanym.

Do głównych zagrożeń związanych z działaniem prądu elektrycznego w miejscu pracy należą porażenia, zagrożenie pożarowe oraz zagrożenie wybuchem.

W tych przypadkach wyróżnić można wiele metod zapobiegania, z których większość koncentruje się na zastosowaniu odpowiednich środków technicznych w postaci obudów, osłon, zagrodzeń bądź też przeszkód uniemożliwiających pracownikom przebywanie lub kontakt z obszarem zagrożenia. Niemniej jednak należy pamiętać, że w ponad 70% wypadków, w których przyczyną jest działanie prądu, powodem zdarzenia jest nieodpowiednie zachowanie się osoby obsługującej bądź przebywającej w otoczeniu urządzenia elektrycznego. Z tego też względu istotną rolę odgrywać powinny środki nie stanowiące rozwiązań technicznych, lecz wymaganie od pracowników stosowania się do zasad bezpieczeństwa, szkolenia dla pracowników, a także odpowiedni ich dobór pod kątem kwalifikacji w zakresie obsługi urządzeń elektrycznych.

Koszty minimalizacji ryzyka związanego z działaniem prądu elektrycznego są bardzo zróżnicowane w zależności od skali i typu działań prowadzonych przez przedsiębiorcę. Zdecydowanie najtańszą formą zapobiegania niebezpieczeństwu jest wspomniane na początku znakowanie urządzeń oraz stosowanie przegród.

2.2. Czynniki szkodliwe


Do głównych kategorii czynników szkodliwych zaliczyć można czynniki fizyczne (takie jak hałas, drgania, temperatura) oraz czynniki chemiczne. Pomiaru wartości oddziaływania czyników szkodliwych dokonuje się w oparciu o miary określone w przepisach prawa.

Najważniejszym z przepisów jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej określające najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.  Dokument ten zawiera dwa rodzaje informacji :
1)     wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (NDS, NDSCH, NDSP).
2)     wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.


2.2.1 Czynniki szkodliwe – czynniki chemiczne i pyłowe

Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy określane są miarą NDS, NDSCH i NDSP.

NDS (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie) - jest to wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8 godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie Pracy, przez okres jego aktywności zawodowej, nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.

NDSCH (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Chwilowe) – jest to wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.

NDSP (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Pułapowe) – jest to wartość stężenia, które ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być przekroczone w środowisku pracy w żadnym momencie.

W załączonym do rozporządzenia wykazie (załącznik nr 1 do rozporządzenia) wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, podane zostały wartości NDS, NDSCH oraz NDSP dla prawie 480 substancji chemicznych (część A załącznika) oraz wartości NDS dla 19 pyłów.

2.2.2. Czynniki szkodliwe - Czynniki fizyczne

Wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia  w środowisku pracy są ustalone jako wartość średnia natężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu ośmiogodzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie Pracy, przez jego okres aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.

W załączonym do rozporządzenia wykazie (załącznik nr 2 do rozporządzenia) wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, podane zostały wartości dla kilku kategorii czynników:
         hałasu, hałasu infradźwiękowego oraz hałasu ultradźwiękowego,
         drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne i drgania o ogólnym działaniu na organizm człowieka,
         mikroklimatu,
         promieniowania optycznego,
         pola i promieniowania elektromagnetycznego.

Redukcja stopnia zagrożeń związanych z występowaniem w środowisku pracy czynników szkodliwych, stanowi obowiązek przedsiębiorcy. Jednakże, jak potwierdzają wyniki badań, koszty wprowadzenia rozwiązań ukierunkowanych na poprawę bezpieczeństwa pracy w tym zakresie stanowią istotna barierę zniechęcającą przedsiębiorców do tego typu działań. Wiążą się one bowiem czy to ze zmianą technologii produkcji (np. wyeliminowanie szkodliwych dla zdrowia surowców), czy też pracami technicznymi (np. wykonanie skutecznej instalacji wentylacyjnej, prace remontowe).

2.3. Czynniki uciążliwe


Do głównych kategorii czynników o charakterze uciążliwym zaliczyć można:
         Mikroklimat
         Monotonia
         Obciążenie psychiczne
         Obciążenie statyczne
         Oświetlenie
         Wysiłek fizyczny

Występowanie czynników uciążliwych wynikać może od rodzaju miejsca, w którym wykonywana jest praca. I tak w przypadku działań dydaktycznych do czynników uciążliwych zaliczyć można: hałas, mikroklimat, oświetlenie stanowiska pracy, długotrwałą wymuszoną pozycję ciała oraz stres. W przypadku prac wykonywanych w warsztatach samochodowych oraz w budownictwie, do czynników uciążliwych zaliczyć można podnoszenie i przenoszenie ciężarów (wysiłek fizyczny) oraz stres. W sektorze piekarniczym i produkcji artykułów spożywczych, czynniki uciążliwe posiadają podobny charakter.

Ze względu na fakt, iż podnoszenie i przenoszenie ciężarów jest w przypadku małych i średnich firm produkcyjnych czy handlowych najczęściej występującym czynnikiem uciążliwym, w kolejnej części opracowania zostanie ono scharakteryzowane jako przykład tego rodzaju czynnika. 

2.3.1. Czynniki uciążliwe – wysiłek fizyczny

Zagadnienie związane z czynnikiem uciążliwym, jakim jest podnoszenie i przenoszenie ciężarów, zostało uregulowane rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych. Rozporządzenie określa obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz wymagania dotyczące organizacji i sposobów wykonywania ręcznych prac transportowych z uwzględnieniem wymagań ergonomii. Wskazuje także dopuszczalne maksymalne masy przemieszczanych przedmiotów, ładunków lub materiałów, oraz dopuszczalne wartości sił niezbędne do przemieszczania przedmiotów.

Rozporządzenie nakłada na pracodawcę obowiązek stosowania rozwiązań technicznych i organizacyjnych, których celem jest wyeliminowanie ręcznych prac transportowych. W wypadku braku możliwości ich wyeliminowania, pracodawca – w celu zmniejszenia uciążliwości i zagrożeń związanych z wykonywaniem tych czynności – jest zobowiązany do odpowiedniej organizacji pracy oraz do wyposażania pracowników w niezbędny sprzęt  pomocniczy oraz środki ochrony indywidualnej.

Ręczne prace transportowe
Każdy rodzaj transportowania lub podtrzymywania przedmiotów, ładunków, lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich poprzez: unoszenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie lub przewożenie.


Organizacja ręcznych prac transportowych powinna być prowadzona w sposób zapewniający:
         Ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego, w tym zapewnienie odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek
         Wyeliminowanie nadmiernego obciążenia układu mięśniowo – szkieletowego pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa, związanego z rytmem pracy wymuszonym procesem pracy
         Ograniczenie do minimum odległości ręcznego przemieszczania przedmiotów. W tym celu przy ręcznym przemieszczaniu przedmiotów, w przypadkach, gdy jest to możliwe, pracodawca powinien zapewnić sprzęt pomocniczy odpowiednio dobrany do wielkości, masy i rodzaju przedmiotów. Sprzęt ten powinien zapewnić bezpieczne i dogodne wykonywanie pracy w tym zakresie.

Sprzęt pomocniczy
Środki mające na celu m.in. ograniczenie uciążliwości związanych  z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów, ładunków lub materiałów oraz ułatwienie wykonywania tych czynności. Jako sprzęt pomocniczy mogą być uznane m.in.: taczki, wózki, dźwignie lub kosze.


Treść rozporządzenia wskazuje także na te z zasad ergonomii, których zastosowanie w szczególności powinno znaleźć miejsce przy transportowaniu przedmiotów. Celem stosowania tych zasad jest zmniejszenie uciążliwości wykonywania tych prac. Wskazane jest stosowanie następujących zasad:
         Przemieszczane przedmioty należy przenosić jak najbliżej ciała
         Metody ręcznego przemieszczania przedmiotów powinny redukować ryzyko urazów. Nie dopuszcza się przemieszczania przedmiotów, w wypadkach gdy czynność transportu wykonywana może być tylko za pomocą skrętu tułowia, istnieje możliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego przedmiotu lub ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji, a także gdy pochylenie tułowia pracownika przekracza 45%
         Przedmiot przemieszczany nie powinien ograniczać pola widzenia pracownika.
         Podczas prac należy zapewnić odpowiednią przestrzeń, umożliwiającą zachowanie prawidłowej pozycji ciała pracownika podczas pracy.

W przypadku przemieszczania przedmiotów przez jednego pracownika, masa przenoszonych przedmiotów nie może przekraczać 30 kg przy pracy stałej oraz 50 kg przy pracy dorywczej. Niedopuszczalne jest także ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 metrów oraz na dystans dłuższy niż 25 metrów.

Azbest cz.1


Azbest.
Azbest – włóknisty pokrój kryształów pewnych grup mineralnych o stosunku długości do średnicy włókna co najmniej 100:1.
W polskich przepisach znajdziemy wiele odnośników dotyczących azbestu:
1.       Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jednolity:  Dz. U. 2004, nr 3, poz. 20 z późn. zm.)


2.       Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r.  w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczenia azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (DZ. U. Nr  192, poz. 1876 z poźn. zm.)


3.       Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bhp przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz program szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz. U. Nr  216, poz. 1824)


4.       Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr  71, poz. 649)


Zbiór wszystkich przepisów dotyczących azbestu:

                Z powodu rakotwórczego działania pyłu azbestowego na organizm człowieka (pylica azbestowa i międzybłoniak opłucnej) wiele państw przystępuje do eliminacji azbestu z wyrobów, w których był dotąd stosowany uwagi na swoje właściwości. W Polsce dopiero w 1997 roku podjęto bardziej zdecydowane działania prawne zmierzające do eliminacji azbestu z produkcji i obrotu przez wydanie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (1.). Wykorzystywanie azbestu lub wyrobów zawierających azbest dopuszcza Sue w użytkowanych instalacjach lub urządzeniach nie dłużej niż do 31 grudnia 2032 roku (2.)
                Wydane na podstawie ustawy rozporządzenia dotyczą zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania tych wyrobów (3.), bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest (4.), a także dopuszczenia wyrobów zawierających azbest do produkcji lub do wprowadzania na polski obszar celny.
Postaram się przedstawić podstawowe zasady postępowania z azbestem.

Użytkowanie wyrobów azbestowych

Aby bezpiecznie użytkować wyroby zawierające azbest, które posiadają gęstość objętościową większą niż 1000 kg/m3, możliwe jest tylko gdy stwierdzimy brak widocznych uszkodzeń, mogących stworzyć warunki do emisji azbestu do otoczenia. Takiego stwierdzenia dokonują właściciele lub zarządcy obiektów i urządzeń budowlanych z zabudowanymi wyrobami zawierającymi azbest na podstawie przeglądu technicznego tych wyrobów, z którego powinni sporządzić w dwóch egzemplarzach ocenę stanu i możliwości ich bezpiecznego użytkowania według zamieszczonego poniżej wzoru.
Właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości (a także obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest) przechowują jeden egzemplarz oceny łącznie z dokumentacja miejsca zawierającego azbest (obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej) – drugi egze4mplarz oceny przekazują właściwemu organowi nadzoru budowlanego, w terminie 30 dni od daty sporządzenia oceny.

Usuwanie lub naprawa wyrobów zawierających azbest (2.)

                Wykonawca prac polegających na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest obowiązany jest do:
·         Uzyskania odpowiednio zezwolenia, pozwolenia, decyzji zatwierdzenia programu gospodarowania odpadami zaniezbieczonymi albo złożenia organowi informacji o sposobie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi;
·         Przeszkolenia przez uprawniona instytucje zatrudnianych pracowników, osób kierujących lub nadzorujących prace polegające na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów oraz przestrzegania procedur dotyczących bezpiecznego postępowania;
·         Opracowania przed rozpoczęciem prac szczegółowego planu prac usuwania:
- identyfikacje azbestu w przewidzianych do usunięcia materiałach, na podstawie udokumentowanej informacji od właściciela lub zarządcy obiektu albo tez na podstawie badan przeprowadzonych przez akredytowane laboratorium,
- informacje o metodach wykonywania planowanych prac,
- zakres niezbędnych zabezpieczeń pracowników oraz środowiska przed narażeniem na szkodliwość emisji azbestu, w tym problematykę określoną przepisami dotyczącymi planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
- ustalenie niezbędnego dla rodzaju wykonywanych prac monitoringu powietrza;
·         Posiadania niezbędnego wyposażenia technicznego i socjalnego zapewniającego prowadzenie określonych planem prac oraz zabezpieczeń pracowników i środowiska przed narażeniem na działanie azbestu.
Wykonawca prac, przed przystąpieniem do prac polegających na zabezpieczeniu lub usunięciu wyrobów zawierających azbest z obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, a także z terenu prac, obowiązany jest do zgłoszenia tego faktu właściwemu organowi nadzoru budowlanego oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.
                Zgłoszenie, o którym mowa powyżej, powinno zawierać w szczególności:
·         Rodzaj lub nazwę wyrobów zawierających azbest według grup wyrobów określonych w odrębnych przepisach,
·         Termin rozpoczęcia i planowanego zakończenia prac,
·         Adres obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej,
·         Kopie aktualnej oceny stanu wyrobów zawierających azbest,
·         Określenie liczby pracowników, którzy przebywać będą w kontakcie z azbestem,
·         Obowiązanie wykonawcy prac do przedłożenia nowego zgłoszenia w przypadku zmiany warunków prowadzenia robot.
Właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości obowiązany jest zgłosić prace polegające na zabezpieczaniu lub usuwaniu wyrobów zawierających azbest do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej.
Wyroby zawierające azbest kwalifikowane zgodnie z ocena do wymiany na skutek nadmiernego zużycia lub uszkodzenia powinny być usunięte przez właściciela, użytkowania wieczystego lub zarządcę nieruchomości, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest. Usuwane wyroby zawierające azbest powinny być zastąpione wyrobami niezawierającymi tego surowca.


Cdn……..

środa, 21 marca 2012

BHP w zakładzie kosmetycznym

   
Na prośbę mojej koleżanki (tak  Cisza o tobie mowa) postaram się nakreślić co powinien posiadać zakład kosmetyczny aby odpowiadał przepisom BHP.
            Aby gabinet kosmetyczny mógł funkcjonować w pełni musi spełnić wiele regulacji prawnych.

Lokalizacja budynku
Planując lokalizację gabinetu kosmetycznego, należy mieć na uwadze, że powinien się on znajdować w odrębnym budynku lub lokalu albo stanowić wyodrębnioną część budynku bądź lokalu.

Należy pamiętać, że wejście do gabinetu może być wspólne dla wszystkich jego użytkowników i prowadzić z dróg komunikacji ogólnej, natomiast nie może prowadzić przez pomieszczenia, w których nie są świadczone usługi.
Pomieszczenia
W naszym nowopowstającym gabinecie należy wydzielić:
  • pomieszczenia, w których są świadczone usługi,
  • szatnię i poczekalnię dla osób korzystających z usług,
  • pomieszczenia higieniczno-sanitarne dla osób korzystających z usług i pracowników,
  • pomieszczenie lub miejsce do przechowywania sprzętu do utrzymania czystości,
  • pomieszczenie lub szafy do przechowywania preparatów kosmetycznych i czystej oraz brudnej bielizny,
  • miejsce na pojemniki, w których są gromadzone odpady.
Stanowiska pracy w pomieszczeniach pracy stałej powinny być tak rozmieszczone i urządzone, aby na każdego zatrudnionego na danym stanowisku pracy pracownika przypadało co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (niezajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.).

Ściany przy umywalkach i zlewach w pomieszczeniach, w których są świadczone usługi, pokrywa się do wysokości co najmniej 1,6 m materiałem nienasiąkliwym, łatwo zmywalnym i odpornym na działanie wilgoci i środków dezynfekcyjnych.

Jeśli prowadzimy 1-stanowiskowy gabinet, mamy obowiązek wydzielić powierzchnię do spożywania posiłków i przechowywania odzieży. Miejsca te mogą znajdować się w wydzielonej części pomieszczenia, w którym są świadczone usługi.
Oświetlenie i temperatura
Pomieszczenia pracy powinny być oświetlone światłem naturalnym i sztucznym. Oświetlenie światłem naturalnym jest poprawne, gdy zachowany zostanie stosunek powierzchni okien, liczony w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi nie mniejszy niż 1 do 8. Natomiast oświetlenie światłem sztucznym jest poprawne, gdy wartość jego natężenia będzie nie mniejsza niż 500 lx.
Dopuszczalne jest zatrudnianie pracowników w pomieszczeniach pracy oświetlonych tylko światłem sztucznym. W takim przypadku pracodawca musi uzyskać zgodę na pracę tylko przy świetle elektrycznym wydaną przez właściwego terytorialnie państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego Państwowej Inspekcji Sanitarnej w porozumieniu z właściwym terytorialnie okręgowym inspektorem pracy Państwowej Inspekcji Pracy.
Temperatura w pomieszczeniach pracy lekkiej - do takiej pracy zaliczają się prace w gabinecie kosmetycznym - nie powinna być niższa niż 18°C.

Wentylacja
W przypadku wentylacji w budynkach użyteczności publicznej oraz pomieszczeniach stałego i czasowego pobytu ludzi, w których zabronione jest palenie tytoniu, wymiana powietrza powinna wynosić 20 m3/godz. (pod warunkiem że w danym budynku lub pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia).

Niektóre lakiery i rozpuszczalniki stosowane w salonach kosmetycznych emitują do atmosfery otaczającej pracownika zapachy mogące powodować uciążliwość pracy.
Sposobem na ograniczanie takiej uciążliwości jest stosowanie sprawnej, poddawanej cyklicznym przeglądom wentylacji pomieszczeń.

Minimalną częstotliwość przeglądów przewodów wentylacji ustalono na nie rzadziej niż raz w roku.

Woda i kanalizacja
Zaopatrzenie w wodę salonu kosmetycznego powinno być zrealizowane przez przyłączenie do instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej lub korzystanie z własnego ujęcia wody.
Pracownicy powinni mieć możliwość korzystania z ciepłej wody, dostarczanej z sieci wodnej lub podgrzanej za pomocą podgrzewaczy.

Inne wymogi

Należy również pamiętać, że pracodawca powinien zapewnić pracownikom zabezpieczenie przed wilgocią (prawidłowa wilgotność powietrza w pomieszczeniu zawiera się w przedziale od 40 do 65%, przy temperaturze nie niższej niż 18°C) oraz niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem. Jeśli zajdzie taka konieczność należy zainstalować alternatywne źródło ogrzewania oraz zasłony lub rolety chroniące przed nadmiernym nasłonecznieniem.

Często wydaje się nam, że przepisy utrudniają życie. Kiedy jednak spróbujemy sobie wyobrazić funkcjonowanie gabinetów nie regulowane żadnymi ustawami, to dochodzimy do wniosku, że prawo może nie jest doskonałe, ale zapewnia nam i naszym klientom bezpieczeństwo. Warto również zaznaczyć, że skrupulatne przestrzeganie przepisów może uwolnić nas od odpowiedzialności za nieprzewidziane niebezpieczne sytuacje.

Encyklopedia wiedzy dla zakładu kosmetycznego (jak również zakłady fryzjerskie, studia tatuażu i odnowy biologicznej) jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz. U. 2004 Nr 31, poz. 273).